Τετάρτη 17 Μαΐου 2017

Από τη "Λαίδη Μάκβεθ του Μτσενκ" του Νικολάι Λέσκοφ (1831-1895) (εκδ. "Το Ποντίκι", 2006) + Katerina Izmailova (Lady Macbeth of Mtsensk) A film by Mikhail Shapiro, 1966, όπερα του Dmitri Shostakovich (1906-1975)]

.......................................................



Από τη "Λαίδη Μάκβεθ του Μτσενκ" του Νικολάι Λέσκοφ (1831-1895) 
  
(μτφ. Γιώργος Μπαρουξης, εκδ. "Το Ποντίκι", 2006)


Α' μέρος
 


·    
…Έκανε αφόρητη ζέστη εκείνο το απόγευμα, και οι μύγες ήταν γρήγορες, ζωηρές και τρομερά ενοχλητικές. Η Κατερίνα Λβόβνα έκλεισε τα παντζούρια της κρεβατοκάμαρας, κρέμασε από πάνω τους ένα μάλλινο σάλι και ξάπλωσε δίπλα στον Σεργκέι στο κρεβάτι του άντρα της. Μια κοιμόταν, μια δεν κοιμόταν. Η ζέστη ήταν αποπνικτική, στο πρόσωπό της έτρεχε ιδρώτας, και η ανάσα της ήταν βαριά και δύσκολη. Σκέφτηκε ότι πρέπει να είναι ώρα να ξυπνήσει, να πάει να πιει τσάι στον κήπο, αλλά χρειάστηκε να το παλέψει για να σηκωθεί. Τελικά ήρθε η μαγείρισσα και χτύπησε την πόρτα. «Το σαμοβάρι κάτω από τη μηλιά κρυώνει», είπε. Η Κατερίνα Λβόβνα κατάφερε να ξυπνήσει και βρέθηκε να χαϊδεύει ένα γάτο. Ο γάτος πήγαινε να τρυπώσει ανάμεσα σ’ αυτή και τον Σεργκέι. Ήταν ένας υπέροχος γκρίζος γάτος, πολύ μεγάλος και με κάτι μουστάκια σαν φοροεισπράκτορας. Η Κατερίνα Λβόβνα πέρασε τα δάχτυλα μέσα από τη χνουδωτή γούνα του και αυτός κόλλησε πάνω της. Έχωσε τη μουσούδα του μέσα στα στητά της στήθια, και όλη αυτή την ώρα τραγουδούσε σιγανά ένα μικρό τραγούδι σαν να έλεγε μια ερωτική ιστορία. «Πώς μπήκε εδώ μέσα αυτός ο τεράστιος γάτος;» αναρωτήθηκε η Κατερίνα Λβόβνα. «Και η κρέμα είναι ακόμη πάνω στο περβάζι. Αυτός ο μασκαράς θα τη φάει όλη. Πρέπει να τον διώξω». Προσπάθησε να αρπάξει το γάτο και να τον πετάξει έξω, αλλά αυτός γλίστρησε μέσα από τα δάχτυλά της σαν ομίχλη. «Από πού στην ευχή ήρθε αυτός ο γάτος;» αναρωτήθηκε η Κατερίνα Λβόβνα μέσα στον εφιάλτη της. «Δεν έχει ξαναμπεί ποτέ γάτος εδώ μέσα. Και κοίτα πόσο μεγάλος είναι!» προσπάθησε να τον πιάσει πάλι, αλλά κι αυτή τη φορά ο γάτος δεν ήταν εκεί. «Τι συμβαίνει εδώ; Τελικά είναι γάτος αυτός ή δεν είναι;» σκέφτηκε η Κατερίνα Λβόβνα. Την έπιασε πανικός και ξύπνησε, γλιτώνοντας από τον εφιάλτη. Κοίταξε γύρω της στην κρεβατοκάμαρα. Δεν υπήρχε κανένας γάτος, μόνο ο όμορφος Σεργκέι της, που με το δυνατό του  χέρι πίεζε στα στήθη της το καυτό του πρόσωπο.

   Η Κατερίνα Λβόβνα ανακάθισε, φίλησε τον Σεργκέι και τον ξαναφίλησε, τον χάιδεψε ξανά και ξανά, τακτοποίησε τα ανακατεμένα σκεπάσματα, και βγήκε έξω στο περιβόλι για να πιει τσάι. Ο ήλιος είχε δύσει και η μαγική βραδιά απλωνόταν πάνω από την ψημένη γη.

   «Παρακοιμήθηκα», είπε στην Ακσίνια τη μαγείρισσα, μόλις κάθισε να πιει το τσάι της σε ένα χαλί απλωμένο κάτω από μια ανθισμένη μηλιά. «Τι λες να σημαίνει όλο αυτό, Ακσίνια;» ρώτησε, σκουπίζοντας το πιατάκι της με την πετσέτα του τσαγιού.

   «Τι να σημαίνει ποιο, κυρά μου;»

   «Δεν κοιμόμουν, είμαι σίγουρη ότι ήμουν ξύπνια, και μπήκε μέσα ένας γάτος κι άρχισε να τρίβεται πάνω μου».

   «Τι λες τώρα, κυρά;»

   «Αυτό που σου λέω. Μπήκε μέσα ένας γάτος».

   Και η Κατερίνα Λβόβνα είπε στην Ακσίνια για το γάτο που κατάφερε να μπει στην κρεβατοκάμαρα.

   «Και γιατί τον χάιδευες;»

   «Τι θες να πεις γιατί τον χάιδευα; Πού θες να ξέρω;»

   «Εγώ πάντως δεν καταλαβαίνω», είπε η μαγείρισσα.

   «Ούτε κι εγώ».

   «Πρέπει να σημαίνει ότι κάποιος σε σκέφτεται με ζεστή καρδιά ή κάτι τέτοιο».

   «Τι ακριβώς όμως;»

   «Κανείς δεν μπορεί να σου το πει αυτό, μόνο ότι σίγουρα υπάρχει κάτι».

   «Έβλεπα το φεγγάρι στον ύπνο μου, και μετά εμφανίστηκε αυτός ο γάτος», είπε η Κατερίνα Λβόβνα.

   «Το φεγγάρι σημαίνει παιδάκι».

   Η Κατερίνα Λβόβνα κοκκίνισε.

   «Δε θέλεις να φωνάξω το Σεργκέι;» ρώτησε η Ακσίνια, που προφανώς ήθελε να κερδίσει την εμπιστοσύνη της Κατερίνας Λβόβνα.

   «Εντάξει», απάντησε αυτή. «Πήγαινε να τον φέρεις. Μπορεί να πιει τσάι εδώ μαζί μου»

   «Εντάξει, κυρία. Θα σου τον στείλω», είπε η Ακσίνια κι έφυγε με το παπίσιο της περπάτημα προς την καγκελόπορτα του κήπου.

   Η Κατερίνα Λβόβνα είπε στον Σεργκέι για το γάτο.

   «Μα είναι απλώς ένα όνειρο», είπε ο Σεργκέι.

   «Ναι, αλλά γιατί δεν είχα ξαναδεί ποτέ ένα τέτοιο όνειρο, Σεριόζα;»

   «Πολλά πράγματα έχουν γίνει που δεν είχαν ξαναγίνει ως τώρα. Κάποτε κι εγώ το μόνο που μπορούσα να κάνω ήταν να σε κοιτάζω από μακριά και να μαραζώνω, αλλά τώρα είμαι αφέντης σε όλο το λευκό κορμί σου!»

   Ο Σεργκέι πήρε την Κατερίνα Λβόβνα στην αγκαλιά του, τη στριφογύρισε στον αέρα και μετά την ξάπλωσε κάτω στο απαλό χαλί.

«Ω, γυρίζει το κεφάλι μου», είπε η Κατερίνα Λβόβνα. «Σεργκέι, έλα κάθισε μαζί μου λίγο», πρόσθεσε και τεντώθηκε αισθησιακά.

   Ο Σεργκέι έσκυψε, μπήκε κάτω από τη χαμηλή μηλιά που ήταν γεμάτη λουλούδια και κάθισε στο χαλί, στα πόδια της Κατερίνα Λβόβνα.

   «Ώστε μαράζωνες για μένα, Σεριόζα;»

   «Πώς να μη μαραζώνω;»

   «Πώς μαράζωνες για μένα; Πες μου πώς ήταν».

   «Πώς να σου πω πώς ήταν; Πώς να σου πω πώς μαράζωνα; Λαχταρούσα για σένα».

   «Μα γιατί εγώ δεν αισθάνθηκα ότι λαχταρούσες για μένα; Λένε ότι οι γυναίκες τα αισθάνονται αυτά τα πράγματα».

   Ο Σεγκέι δεν μίλησε.

   «Και γιατί τραγουδούσες συνέχεια;» συνέχισε η Κατερίνα Λβόβνα, χαϊδεύοντάς τον ακόμη, «Αφού ήσουν τόσο δυστυχισμένος χωρίς εμένα; Ε; Εσένα άκουγα συνέχεια να τραγουδάς στο στάβλο, έτσι δεν είναι;»

   «Και τι πειράζει αν τραγουδούσα; Κι ένα κουνούπι τραγουδάει συνέχεια σ’ όλη του τη ζωή, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι ευτυχισμένο», απάντησε ξερά ο Σεργκέι.

   Έγινε μια παύση. Αυτές οι εξομολογήσεις του Σεργκέι ήταν μουσική για τα αυτιά της Κατερίνας Λβόβνα.

   Ήθελε να της πει κι άλλα, αλλά ο Σεργκέι συνοφρυώθηκε και δεν μίλησε.

   «Κοίτα, Σεργκέι. Δεν είναι παράδεισος; Σκέτος παράδεισος!» είπε η Κατερίνα Λβόβνα. Κοίταζε μέσα από τα κλαδιά με τα λευκά άνθη το σκούρο ουρανό και το υπέροχο ολόγιομο φεγγάρι.

   Το φως του φεγγαριού, περνώντας μέσα από τα φύλλα και τα άνθη της μηλιάς, έπαιζε πάνω στην ξαπλωμένη μορφή της Κατερίνας Λβόβνα, ρίχνοντας φανταστικές λαμπερές κουκίδες στο πρόσωπο και σε όλο της το σώμα. Μια ανάλαφρη ζεστή αύρα ανάδευε τα νυσταγμένα φύλλα, σκορπώντας ένα ντελικάτο άρωμα από ανθισμένα χόρτα και δέντρα, απλώνοντας ταυτόχρονα μια γλυκιά χαλάρωση και τεμπελιά, συνδαυλίζοντας σκοτεινές επιθυμίες.

   Καθώς δεν έπαιρνε απάντηση, η Κατερίνα Λβόβνα σώπασε πάλι και συνέχισε να κοιτάζει τον ουρανό ανάμεσα από τα κλαδιά της μηλιάς. Ο Σεργκέι ήταν αμίλητος κι αυτός, αλλά δεν τον ενδιέφερε ο ουρανός. Είχε τυλίξει τα χέρια γύρω από τα γόνατά του και κοίταζε τις μπότες του…

    














Dmitri Shostakovich (1906-1975)

♪ Katerina Izmailova (Lady Macbeth of Mtsensk)

A film by Mikhail Shapiro, 1966

English subtitles

Screen play and libretto by Dimitri Shostakovich, after the novel "Lady Macbeth of Mtsenk," by Nikolai Leskov. Directed by Mikhail Shapiro. A Lenfilm Production.

Δεν υπάρχουν σχόλια: