Πέμπτη 4 Αυγούστου 2016

"...Γιατί το έχεις απομνημονεύσει επειδή το αγαπάς..." μιλάει ο γερμανός σκηνοθέτης Βέρνερ Χέρτζογκ ("Ελευθεροτυπία", Δεκέμβρης 2009)

..............................................................








 Βέρνερ Χέρτζογκ
 (γ.1942)



‘’…Ακόμα θυμάμαι την εικόνα από την κάμερα παρακολούθησης στο εμπορικό κέντρο στο Λίβερπουλ. Αυτά τα δύο αγόρια, να απομακρύνονται με ένα νήπιο, το οποίο λίγο αργότερα θα βασάνιζαν και θα σκότωναν… Ακόμα δεν είχε συμβεί το βίαιο γεγονός, αλλά για μένα αυτή είναι μια από τις πιο αξιοσημείωτες και βίαιες εικόνες που έχω δει ποτέ και όμως μοιάζει τόσο φυσική… δυο παιδιά κι ένα νήπιο περπατούν και φεύγουν από ένα εμπορικό κέντρο…

- Μιλάτε για τη βία εκτός οθόνης…

- Μιλάω για μια εικόνα προτού ξεσπάσει η βία. Ναι, για μένα αυτή η εικόνα, είναι η πιο τρομαχτική εικόνα της δεκαετίας…

- Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για νέες μορφές υποκειμενικότητας που έρχονται;

- Ναι σίγουρα. Μπορείς να βάλεις την κάμερα στο δωμάτιό σου και να τη συνδέσεις με τον κόσμο. Αυτό είναι μια νέα υποκειμενικότητα. Αλλά δεν με αφορά. Είμαι ένας αφηγητής ιστοριών, ένας ποιητής και τιμώ αυτό το δώρο που έχω να είμαι καλός στο να λέω ιστορίες… Η ικανότητα της αφήγησης μιας ιστορίας είναι ένας θεμελιώδης ορισμός του τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος. Και ξεκίνησε δεκάδες χιλιάδες χρόνια πριν, μέσα σε σπηλιές, γύρω από τη φωτιά. Και αυτό το δώρο δε θα εξαλειφθεί ποτέ, όσες κάμερες και αν βάλεις στην κρεβατοκάμαρά σου ή στην τουαλέτα σου ή στα εμπορικά κέντρα…Μπορεί να αφυπνίσουν συνειδήσεις ή επειδή απευθύνονται σε όλους, να είναι μαζικά – αυτό είναι προφανές, αλλά δε θα ικανοποιήσουν ποτέ την ανθρώπινη ανάγκη για αληθινά καλές ιστορίες, για αληθινό διάλογο…

…ναι, θα υπάρξουν νέες μορφές διασύνδεσης των ανθρώπων, νέες υποκειμενικότητες, προβολές αμέτρητων «εγώ» μέσω του facebook και των υπόλοιπων κοινωνικών δικτύων. Ασ’ το να συμβαίνει και μπορεί να προκύψουν σπουδαίες ανακαλύψεις στο μέλλον. Δεν θέλω να το απορρίψω ολοκληρωτικά. Αλλά επιμένω ότι το σινεμά αυτή τη στιγμή μιλάει στην ανθρώπινη ανάγκη μας για να ακούμε και να διηγούμαστε, συνδέει τα όνειρά μας, μιλάει στην άβυσσο της ψυχής μας, είναι μέρος της ανθρώπινης ύπαρξης, και δεν μπορεί να εξαλειφθεί από καμιά νέα τεχνολογία…

…- Μα η γλώσσα είναι από μόνη της μια συσκευή, ένα software,μια διαμεσολάβηση ώστε να επικοινωνούμε.

- Υπάρχει κάτι βαθύτερο στη γλώσσα. Μας δίνει μια κατανόηση του κόσμου. Είναι η προοπτική μέσα από την οποία αντιλαμβάνεσαι τον κόσμο, είναι η προσλαμβάνουσα του κόσμου. Πάει πολύ πιο πέρα από την απλή επικοινωνία. Είναι ο τρόπος μας να κατανοούμε την πραγματικότητα αυτού του πλανήτη, είναι η κοσμοθεωρία μας. Μπορεί να υπάρχει μια καθαρά τεχνική πλευρά στη μετάφραση. Όμως κανένας υπολογιστής δεν θα μπορέσει να μεταφράσει την ποίηση επαρκώς. Και κανένας υπολογιστής, όσο καλά κι αν αποθηκεύει στη μνήμη του, δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη χαρά που παίρνεις ανακαλώντας το αγαπημένο σου ποίημα που το έχεις αποστηθίσει και φυλάξει στην καρδιά σου. Γιατί το έχεις απομνημονεύσει επειδή το αγαπάς. Σκέψου πόση μεγαλοπρέπεια, χαρά, υπερηφάνεια, συγκίνηση μπορεί να βιώσεις απαγγέλλοντας απ’ έξω τις 40 πρώτες σελίδες της Ιλιάδας! Αυτά δεν μπορεί να σου τα προσφέρει κανένας υπολογιστής, γιατί αυτή η μνήμη είναι πολύτιμη, είναι μια μνήμη πολιτισμική, μια μνήμη που σε συνδέει με τις ρίζες σου, που σε αυτοπροσδιορίζει. Γι’ αυτό μην υπερεκτιμάς τις δυνατότητες των μηχανών…’’



                                                Βέρνερ Χέρτζογκ
                             (από το «Κοντέινερ» της «Ε», Δεκ./2009) 

Δεν υπάρχουν σχόλια: