"Αιχμάλωτοι του προβολέα" γράφει ο ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΠΟΥΚΑΛΑΣ ("Καθημερινή", 29/4/2015)

...............................................................

Αιχμάλωτοι του προβολέα

γράφει ο  ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΠΟΥΚΑΛΑΣ

 

("Καθημερινή", 29/4/2015) 

Το τροπάριο «Γιατί σιωπούν οι ποιητές;» ή οι διανοούμενοι είναι μόνιμα στο ρεπερτόριό μας. Οποιες εξηγήσεις κι αν δίνονται, το ξαναβρίσκουμε επιτιμητικό μπροστά μας βρέξει-χιονίσει. Πιθανόν επειδή νιώθουμε (ή μας την υπαγορεύουν) την ανάγκη για σαμάνους ή πατερούληδες. Εξίσου πιθανό να θέλουμε, απλώς, να ρίξουμε το φταίξιμο κάπου στα «ψηλά», επειδή ο λαϊκισμός απαγορεύει να αναζητήσουμε ευθύνες και στον λαό. Ομως, οι ποιητές, οι διανοούμενοι, οι άνθρωποι των γραμμάτων δεν παύουν ποτέ να μιλούν, εκτός και αν θεωρούμε «ομιλία» μόνο τις τηλεοπτικές συνεντεύξεις ή την υπογραφή τους κάτω από μανιφέστα. Και βέβαια, μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις συμφωνούν.
Να θυμίσω, λοιπόν, ένα ομιλητικότατο ποίημα, που, γραμμένο σαν αντίδοτο στην αρρώστια της δημοσιότητας, της εικόνας, της αυτοπροβολής, είναι πολιτικότατο ακριβώς επειδή δεν πολιτικολογεί. Τίτλος του «Ο προβολέας». Αν το θυμούνταν όσοι ανέλαβαν αξιώματα τέλη Γενάρη, ανάμεσά τους και ο κ. Γιάνης Βαρουφάκης, ίσως το αποστήθιζαν. Για να πειστούν ότι, αν είναι να πάρεις απόσταση από τη σειρήνεια δημοσιότητα, από την υπερέκθεση στον φακό, την κάμερα και το μικρόφωνο, πρέπει να το κάνεις εξαρχής, πριν τσουρουφλιστείς σαν τα νυχτοζούζουνα γύρω από την αναμμένη λάμπα. Και κάτι θα είχαν πράξει. Οχι για να αυτοπροστατευτούν, αυτό είναι το τελευταίο που ενδιαφέρει. Αλλά για να προστατέψουν ένα εγχείρημα που η Ιστορία το είχε αποκλείσει μέχρι τώρα, και καθόλου βέβαιο δεν είναι ότι θα ξαναδώσει πολλές φορές την ίδια ευκαιρία.
Λέει, λοιπόν, στη συλλογή του «Η νέα χάραξη», και όσο πιο απλά γίνεται, ο Τίτος Πατρίκιος, που με τα τρέχοντα προοδευτικόμετρα ίσως κηρυσσόταν συντηρητικός: «Σαν πέσει πάνω σου ο κύκλος του φωτός / από τον προβολέα αιφνίδιας δημοσιότητας / μόλις σε βγάλει απ’ τη σκιά σ’ αιχμαλωτίζει / όπως τις νύχτες του πολέμου οι προβολείς τής αεράμυνας / αιχμαλωτίζαν στον ουρανό ένα βομβαρδιστικό / ή όπως τις νύχτες σε ειρηνικούς τώρα καιρούς / αιχμαλωτίζουν στη σκηνή μια τραγουδίστρια. / Ηταν φριχτή η τύχη του βομβαρδιστικού / που πάσχιζε να βγει από τον φωτεινό κλοιό / ώσπου το ρίχναν τ’ αντιαεροπορικά πυρά / φριχτή μπορεί να γίνει κι η τύχη τραγουδίστριας / που μένει έγκλειστη στο φως των προβολέων. / Αιχμαλωτίζει ο κύκλος του φωτός / απ’ όποιον κι αν πέσει προβολέα» («Κέδρος», 2007).
Εδώ το συνηθισμένο «Τι θέλει να πει ο ποιητής» δεν έχει τόπο να σταθεί. Τον έχουν καταλάβει όσοι έχουν ήδη αιχμαλωτιστεί από τον προβολέα. Ο κ. Βαρουφάκης είναι μόνο ένας τους. Ο πιο προβεβλημένος και αυτοπροβληθείς, με τη σιγουριά, πες αυταρέσκεια, ότι θα έχει πάντα το κοντρόλ. Και ο κ. Τσακαλώτος, ο κ. Δραγασάκης, ο κ. Σταθάκης να ήταν στη θέση του, εξίσου σφοδρή ιδεολογική αντιπάθεια θα συναντούσαν στη γερμανόπνευστη Ευρώπη. Αλλά αυτοί, μάλλον, δεν θα είχαν επενδύσει τόσο πολύ στην κόκκινη λουριδίτσα στο πίσω μέρος ενός επιτηδευμένου γιακά.