" Ένα κόκκινο λουλούδι για τον Λεωνίδα" του Κωστή Γιούργου ("Εποχή", Κυριακή 01 Σεπτεμβρίου 2013) Μετά σχολίου ταπεινού...

..........................................................

.

Ένα κόκκινο λουλούδι για τον Λεωνίδα

 

του Κωστή Γιούργου

"Εποχή", Κυριακή, 01 Σεπτεμβρίου 2013 20:25

Τε­τάρ­τη 28 Αυ­γού­στου, α­πό­γευ­μα, Α΄ Νε­κρο­τα­φείο, δυο χρό­νια α­πό το θά­να­τό του, ά­πνοια, λά­βρα, σα­ρά­ντα υ­πό σκιάν, οι φί­λοι που α­ψή­φη­σαν τη ζέ­στη για να α­κου­μπή­σουν έ­να λου­λού­δι στον τά­φο του Λεω­νί­δα.
Λέων. Έτσι τον φώ­να­ζε ο Χρό­νης ό­ταν τους γνω­ρί­σα­με, συ­γκά­τοι­κους στο ί­διο κε­λί, φυ­λα­κές Αβέ­ρω­φ, ά­νοι­ξη του ’68. Ο Λεω­νί­δας ο Κύρ­κος, ο Χρό­νης ο Μίσ­σιος. Ακου­μπή­σα­με πά­νω τους με ε­μπι­στο­σύ­νη ό­ταν μας κου­βά­λη­σε, μια πα­ρέα φοι­τη­τά­κια, στου Αβέ­ρωφ η κλού­βα του Με­τα­γω­γών α­πό τη Μπου­μπου­λί­νας, και μας ε­γκαρ­δίω­σαν. «Λέων, θα κα­τέ­βεις για το συσ­σί­τιο ή να φέ­ρω και το δι­κό σου α­νε­βαί­νο­ντας;», «Λέων, ά­σε το μο­λύ­βι, έ­χεις ε­πι­σκε­πτή­ριο». Από κο­ντά κι ε­μείς: «Λέων, το βι­βλίο που μου δά­νει­σες το τε­λειώ­νω α­πό­ψε», «Λέων, να μα­ζευό­μα­στε σι­γά σι­γά για τ’ αγ­γλι­κά;» – μας μά­θαι­νε αγ­γλι­κά ο Λέων στου Αβέ­ρωφ και, με­τά, στον Κο­ρυ­δαλ­λό. Έτσι, θαρ­ρώ, του ’μει­νε το Λέων.
Ύστε­ρα ε­μείς, τρεις-τέσ­σε­ρις, πά­νω που εί­χε α­νά­ψει στον Κο­ρυ­δαλ­λό η συ­ζή­τη­ση για τον ευ­ρω­κομ­μου­νι­σμό και πη­γαι­νοέρ­χο­νταν α­πό κε­λί σε κε­λί κι α­πό νύ­χτα σε νύ­χτα, τα πα­ρά­νο­μα δι­κά μας «Τε­τρά­δια» της φυ­λα­κής, πή­ρα­με με­τα­γω­γή για την Αί­γι­να. Με τον Λέ­ο­ντα δεν ξα­να­ντα­μώ­σα­με πα­ρά με­τά που έ­πε­σε η χού­ντα. Άλλα χρό­νια, άλ­λες φού­ριες. Ο πυ­ρε­τός της με­τα­πο­λί­τευ­σης, η πα­λίρ­ροια των και­ρών, που μια φέρ­νει τους αν­θρώ­πους κο­ντά, μια τους α­πο­μα­κρύ­νει. Τα χρό­νια της φυ­λα­κής έ­μοια­ζαν ξε­φτί­δια μπρο­στά στις και­νού­ριες συν­θή­κες που έ­τρε­χαν σαν σι­νε­μάς: Δη­μο­κρα­τία, Κα­ρα­μαν­λής ή ταν­κς, το ΚΚΕ ε­σω­τε­ρι­κού, οι χα­ρού­με­νες ρι­πές των ι­δεών του ευ­ρω­κομ­μου­νι­σμού, η λα­χτά­ρα της κομ­μου­νι­στι­κής α­να­νέω­σης, η α­γω­νία κά­θε φο­ρά, μπαί­νου­με δε μπαί­νου­με στη Βου­λή, η Ε.Α.Ρ., η πτώ­ση του Τεί­χους, το κόκ­κι­νο λά­βα­ρο να υ­πο­στέλ­λε­ται στο Κρεμ­λί­νο, ο Συ­να­σπι­σμός της Αρι­στε­ράς και της Προό­δου, η συ­γκυ­βέρ­νη­ση, η α­πο­χώ­ρη­ση του ΚΚΕ α­πό τον ε­νιαίο Συ­να­σπι­σμό.
Ένας κα­ται­γι­σμός α­πό τρο­πές και α­να­τρο­πές, που ό­μως δεν τον έ­καμ­ψε πο­τέ. Ήταν πεί­σμων, κά­τι που μπο­ρεί και να ’ναι η­γε­τι­κό προ­σόν, αν και ό­χι α­πα­ραι­τή­τως. Η πα­ρά­λει­ψη, ας πού­με, να συγ­χα­ρεί το νε­α­ρό Τσί­πρα για την ε­πι­τυ­χία του στις ε­κλο­γές για το Δή­μο της Αθή­νας το 2006 ή­ταν δη­λω­τι­κή της εμ­μο­νής του α­να­φο­ρι­κά με τον τύ­πο του κόμ­μα­τος που εί­χε ο ί­διος κα­τά νου, αλ­λά και με τον τύ­πο των στε­λε­χών που θα το πλαι­σίω­ναν. Ατό­πη­μα – ό­χι συγ­χω­ρη­τέο, πά­ντως κα­τα­νο­η­τό, ί­σως και α­με­λη­τέο στις δε­δο­μέ­νες συν­θή­κες. Αλλά που ε­πα­να­λή­φθη­κε, ως α­συγ­χώ­ρη­τη προ­σβο­λή προς ό­λους μας αυ­τή τη φο­ρά, ό­ταν α­πό τη λί­στα των κα­λε­σμέ­νων στην πα­ρου­σία­ση του βι­βλίου του Λεω­νί­δα στο Ζάπ­πειο α­που­σία­ζε κραυ­γα­λέα το ό­νο­μα του πρό­σφα­τα ε­κλεγ­μέ­νου, με πο­σο­στό 70% α­πό το 5ο Συ­νέ­δριο του Συ­να­σπι­σμού, Φλε­βά­ρης του 2008, προέ­δρου του ε­νιαίου κόμ­μα­τος, Αλέ­ξη Τσί­πρα. Ο Λέων εί­χε ή­δη σο­βα­ρό πρό­βλη­μα υ­γείας, γνω­στό αυ­τό. Άγνω­στο πα­ρα­μέ­νει αν και κα­τά πό­σο, σε κά­θε πε­ρί­πτω­ση, δια­χει­ρι­ζό­ταν πια το δη­μό­σιο προ­φίλ του ο ί­διος ή ό­χι.

***

Τε­τάρ­τη 28 Αυ­γού­στου, Α΄ Νε­κρο­τα­φείο Αθη­νών, ε­πτά το α­πό­γευ­μα, σα­ρά­ντα υ­πό σκιάν, οι φί­λοι, ο γιός του ο Μίλ­τος ο α­γα­πη­τός, χα­μη­λό­φω­νες κου­βέ­ντες, κόκ­κι­να λου­λού­δια, ό­λα τρια­ντά­φυλ­λα, πά­νω στο μάρ­μα­ρο. Αι­σθη­τές πα­ρου­σίες, αι­σθη­τές α­που­σίες. Δυο λό­για α­πό τον πρό­ε­δρο της ΔΗ­ΜΑΡ Φώ­τη Κου­βέ­λη: «Ο Λεω­νί­δας… η τόλ­μη των ι­δεών του… ε­μπνέ­ου­ν… το πα­ρά­δειγ­μα, το ή­θος του…». Ενός λε­πτού σιω­πή, α­πο­χώ­ρη­ση. Ακου­μπάω στο μάρ­μα­ρο το κόκ­κι­νο γα­ρύ­φαλ­λο. Τώ­ρα, Λέων, έ­πρε­πε να εί­σαι ε­δώ, α­κά­μα­τος ό­πως σε θυ­μό­μα­στε. Τώ­ρα που έ­κλει­σε ο πα­λιός κύ­κλος –20ο Συ­νέ­δριο του ΚΚΣΕ, Βου­δα­πέ­στη, α­πο­στα­λι­νο­ποίη­ση, ει­ρη­νι­κή συ­νύ­παρ­ξη, Πρά­γα, ευ­ρω­κομ­μου­νι­σμός, δη­μο­κρα­τία, ει­ρη­νι­κό πέ­ρα­σμα– κι ά­νοι­ξε ο νέ­ος, ο τό­σο δυ­σοίω­να πα­λιός: Κρί­ση, ελ­λειμ­μα­τι­κή δη­μο­κρα­τία, αυ­ταρ­χι­σμός, α­πα­ξίω­ση του δη­μο­σίου, χλευα­σμός του ι­διω­τι­κού, τα­ξι­κή υ­πε­ρο­ψία, α­ντι­κομ­μου­νι­σμός, ρε­βαν­σι­στι­κή μνη­σι­κα­κία, οι­κο­νο­μι­κή α­ποι­κιο­ποίη­ση. Το ρέκ­βιεμ του ευ­ρω­παϊσμού στον ο­ποίο εί­χα­με ελ­πί­σει; Έχει προο­πτι­κή το ό­ρα­μα του ει­ρη­νι­κού δη­μο­κρα­τι­κού πε­ρά­σμα­τος σε μιαν άλ­λη αν­θρω­πό­τη­τα; Εί­χε πο­τέ; Ήταν μια ε­πι­πό­λαιη α­νά­γνω­ση της ι­στο­ρίας που πα­ρέ­βλε­ψε βα­σι­κούς νό­μους του γί­γνε­σθαι; Τι έ­φται­ξε κι α­τό­νη­σε η ε­πα­γρύ­πνη­ση της βού­λη­σης για ε­λευ­θε­ρία και δι­καιο­σύ­νη, ο ζή­λος του υ­πέρ α­δυ­νά­των α­γώ­να που σπρώ­χνει τον κό­σμο προς τα μπρος; Θα πλη­ρώ­σουν ξα­νά οι γε­νιές που δεν ευ­θύ­νο­νται; Θα πά­ψει πο­τέ αυ­τό το ά­δι­κο, να λυ­τρώ­νει ο θά­να­τος τους σπο­ρείς των με­γά­λων αυ­τα­πα­τών και να κα­λού­νται οι ε­περ­χό­με­νοι να συ­νά­ξουν αυ­τοί την πι­κρή σο­δειά;*
Ο Λέων σί­γου­ρα δεν θα έ­χει τη μί­ζε­ρη τύ­χη να τον ξε­χά­σει η κρι­τι­κή λό­γω α­ση­μα­ντό­τη­τας, η σιω­πή δεν θα εί­ναι η μοί­ρα του. Η Αρι­στε­ρά του αύ­ριο θα βρει τα λό­για που θα συ­νο­μι­λή­σουν, θα δια­πλη­κτι­στούν με τις ι­δέες που μοι­ρά­στη­κε ο Λέων με μια ο­λό­κλη­ρη γε­νιά. Μια γε­νιά που, μη γε­λιό­μα­στε, αν δεν εί­χε προ­η­γη­θεί δεν θα υ­πήρ­χε σή­με­ρα Αρι­στε­ρά α­πο­φα­σι­σμέ­νη να α­ντα­πο­κρι­θεί στις ι­στο­ρι­κές ευ­θύ­νες της. Το δια­μέ­τρη­μά του ως δη­μό­σιο πρό­σω­πο, η ρη­ξι­κέ­λευ­θη α­να­μέ­τρη­σή του με τις προ­κλή­σεις της πο­λι­τι­κής, θα υ­πε­ρα­σπι­στούν το δί­κιο που του α­να­λο­γεί α­πέ­να­ντι α­κό­μα και στην πιο αυ­στη­ρή κρι­τι­κή των ι­δεών και των ε­πι­λο­γών του.

Κω­στής Γιούρ­γος

*: Το διαφορετικό χρώμα στο τμήμα του κειμένου του Κωστή Γιούργου είναι δική μου επιλογή. Θέλησα μ' αυτόν τον τρόπο να υπογραμμίσω τα ουσιαστικά ερωτήματα που δεν απασχόλησαν τον Λεωνίδα Κύρκο στα τελευταία χρόνια της ζωής του (κι εννοώ ιδιαιτέρως μετά το 1989). Η αλήθεια είναι ότι δεν απασχόλησαν ούτε και τη σύμπασα "φανερή" Αριστερά. Λέω "δεν απασχόλησαν" και εννοώ την ανοιχτή συζήτηση και προβληματισμό (και γιατί όχι και διαπάλη των αντίθετων - που σίγουρα υπήρχαν - εκτιμήσεων) πάνω στην κατάρρευση της πιο συναρπαστικής θεωρίας (και εφαρμογήςτης) στον 20ο αιώνα. Θα περίμενε κανείς ότι ο Λεωνίδας με τη σοφία των γηρατειών θα τολμούσε έναν τέτοιο θαρραλέο απολογισμό. Αντίθετα η παρουσία του τα τελευταία χρόνια έμεινε αγκυλωμένη στην αναζήτηση κάποιων συμμαχικών κυβερνητικών σχημάτων  μέσω των οποίων θα προκαλούνταν και κοινωνικές (τι αφέλεια! όταν τρομεροί, με πρόσημο απορρύθμισης και διάλυσης, κοινωνικοί μετασχηματισμοί είχαν επέλθει μέσω του ΠΑΣΟΚικού ολετήρα) αλλαγές. Δυστυχώς συνεπώνυμε και συμπατριώτη Κωστή (επίτρεψέ μου τον ενικό) ο Λεωνίδας, όπως και οι περισσότεροι αριστεροί στη χώρα μας - αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο -δεν είχαν το θάρρος και το κουράγιο να "ξαναδούν" την υπόθεση της Αριστεράς από την αρχή. Οπότε;...