«Ούτε ένα μέτρο γης» Της Πέπης Ρηγοπούλου ("Εφημερίδα των Συντακτών" 15/5/2013)

.............................................................

«Ούτε ένα μέτρο γης»

Τρίτη ματιά στην "Εφημερίδα των Συντακτών" 15/5/2013

Της Πέπης Ρηγοπούλου

 Στο έπος Μαχαμπαράτα, το ινδικό αντίστοιχο της «Ιλιάδας», που πριν από είκοσι σχεδόν χρόνια είχαμε δει και στην Ελλάδα δραματοποιημένο από τον Πίτερ Μπρουκ, παρακολουθούμε τα συμβάντα που θα οδηγήσουν στον ολοκληρωτικό πόλεμο ανάμεσα στους Πάνταβας, τα πέντε αδέλφια που είναι οι νόμιμοι κάτοχοι της εξουσίας, και τους Κούρου, τα ξαδέρφια τους που την έχουν υφαρπάξει με δόλο. Σύμμαχος των Πάνταβας, αλλά και φίλος κατ’ αρχήν της ειρήνης, ο Κρίσνα, ήρωας μαζί και θεός της Ινδίας, προσπαθώντας να μεσολαβήσει, ζητάει, για να μην γίνει ο πόλεμος να παραχωρήσουν στους συγγενείς και θύματά τους έστω και ένα μικρό χωριουδάκι από την κλεμμένη αυτοκρατορία. Ο αρχηγός των Κούρου Ντουριόντανα, ήρωας αλλά και απόλυτα αλαζόνας, αρνείται να δώσει έστω και ένα μέτρο γης. «Τότε», του απαντά ο Κρίσνα, «ο πόλεμος θα είναι μέχρις εσχάτων». Εκεί όπου ο διάλογος καταργείται, η βία οδηγεί στην ολοσχερή καταστροφή και αυτοκαταστροφή.

Οσο η χώρα που κάποτε την έλεγαν Ελλάδα μεταπίπτει σε προτεκτοράτο τόσο η βία των κυβερνώντων στρέφεται προς τα μέσα. Σκύβοντας το κεφάλι στη βία των άλλων των πιο ισχυρών, η κυβέρνηση κάνει ασκήσεις κατίσχυσης στις πλάτες ενός ζαλισμένου και καταπτοημένου λαού. Ακόμα και στην απόλυτη αθωότητα να ζούσε ένας λαός, με την πεποίθηση επιπλέον ότι ένας είναι ο δρόμος, και αυτός ο μονόδρομος θα τον σώσει διότι οι πολιτικοί του αρχηγοί κατέχουν την απόλυτη γνώση, πάλι αυτοί θα έπρεπε να είχανε στον νου τους να μην αδικήσουν υπερβολικά αυτούς που πληρώνουν σήμερα τις επιλογές και τις πράξεις τους, γιατί υπάρχει πάντοτε ο φόβος μιας τυφλής εξέγερσης.

Αυτό που παρατηρείται από τις πρόσφατες κινήσεις της κυβέρνησης, τόσο στο μέτωπο της αντιπαράθεσης με τους καθηγητές όσο και στο άλλο της Χαλκιδικής, είναι μια αλαζονική επίδειξη δύναμης που δεν λαμβάνει υπ’ όψιν ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Θα μπορούσε, μάλιστα, να πει κανείς ότι μοιάζει σαν να το προκαλεί. Δεν μπορεί να γεννηθεί με αυτόν τον τρόπο η δύναμη εκείνη συνοχής που είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση μιας οικονομικής επίθεσης που στην περίπτωση της Ελλάδας μοιάζει να είναι πιο γενικευμένη, αγγίζοντας την ίδια την ύπαρξή της.

Στη Μαχαμπαράτα η άρνηση συνεννόησης οδηγεί σε μια εξοντωτική μάχη που δεν θα έχει νικητές και νικημένους. Μ’ όλο που κάποιοι κατανοούν το μάταιο του αλληλοσπαραγμού, αδικητές και αδικημένοι εξοντώνονται έτσι που η γη να απαλλαγεί από το καταπιεστικό βάρος της σπαρασσόμενης ανθρωπότητας. Δεν θα ξαναδώσουν τα χέρια παρά όταν, απαλλαγμένοι από την απάτη που είναι η επίγεια ζωή, θα ξανασυναντηθούν στον άλλο κόσμο. Ο αφελής και επίπλαστα προοδευτικός αναγνώστης θα μπορούσε να υποθέσει ότι ο Βιάσα, δημιουργός της Μαχαμπαράτα, εμπνέεται από μια μεταφυσική που δεν αφορά εμάς τους ρεαλιστές. Ομως, κοιτάζοντας τη συμπεριφορά πολλών κυβερνώντων, εδώ και αλλού, σήμερα και άλλοτε, υποψιαζόμαστε ότι η έπαρση και η ανικανότητά τους να αντιληφθούν την πραγματικότητα είναι ένα διαχρονικό φαινόμενο που στην περίπτωσή μας απειλεί να οδηγήσει σε μια κοινωνική ρήξη χωρίς επιστροφή.