Σάββατο 30 Μαρτίου 2013

Η αυθεντική παρέλαση. Της Λίνας Παπαδοπούλου (29 Μαρ 2013 | tvxsteam tvxs.gr)

..................................................                                                                                                                                                                                                                                                                                 


Η αυθεντική παρέλαση.

Της Λίνας Παπαδοπούλου


tvxs.gr/node/124064
 

                         
Φωτογραφία: Φίλιππος Μεσσίνης/ FosPhotos

«Κεκλεισμένων των οδών» πραγματοποιήθηκε αυτήν τη φορά η παρέλαση στην πρωτεύουσα, προκειμένου να αποτραπεί η ματαίωσή της από επίδοξους διαδηλωτές.
Το «έθνος», βέβαια, ήταν εκεί, πάνω σε μια εξέδρα απολύτως ελεγχόμενη: ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ως αναπαράσταση της «εθνικής ενότητας», οι υπόλοιποι «επίσημοι» αντιπρόσωποι του λαού, η κρατική Εκκλησία και ο στρατός.
Το «έθνος» προστάτευαν, εξάλλου, και οι σταθμευμένες κλούβες των ΜΑΤ περιμετρικά της παρέλασης, η οποία πάντως ήταν προληπτικά προστατευμένη από πιθανούς νεαρούς ταραξίες των δημοσίων σχολείων, που αποτελούσαν μειοψηφία έναντι των ιδιωτικών.
Αφού στο όνομα του «έθνους» γινόταν κάποτε ανεκτή η τιμηματική -μόνο για τους έχοντες και κατέχοντες- ψήφος, γιατί όχι και η τιμηματική παρέλαση; Στην πραγματικότητα αυτή, η αποκλείουσα το «πλήθος», είναι η αυθεντική «εθνική» παρέλαση. Γιατί το «πλήθος» έλειπε, ήταν αποκλεισμένο έναν δρόμο παραπάνω, χωρίς πρόσβαση στον χώρο του «έθνους».
Η εικόνα είναι συμβολικά αποκαλυπτική: στο παρελθόν το γελαστό πλήθος κουνούσε γαλανόλευκα σταυροφορούντα σημαιάκια και καμάρωνε τα ομοιόμορφα ντυμένα βλαστάρια του να επιδεικνύουν πόσο ψηλά είναι τα ίδια και πόσο... κοντές οι φούστες τους. Επευφημούσε -ή στη χειρότερη αδιαφορούσε για- τους επισήμους, εκπροσώπους του έθνους. Νομιμοποίηση: εκ του αποτελέσματος. Η δημοκρατική διαβούλευση και η άμεση συμμετοχή: άγνωστες λέξεις. Η Βουλή αποφάσιζε με απόντες τους βουλευτές και τα κόμματα με χαμένα στον ιδιωτικό πλουτισμό τα μέλη τους. Η πλαστική ευημερία με δανεικά ήταν αρκετή για να εξασφαλίσει τη συναίνεση του πλήθους.
Σήμερα το ίδιο «πλήθος» κατέστη επικίνδυνο για το «έθνος». Παραδομένο από καιρό στα μέσα μαζικής ενημέρωσης που τόσα χρόνια χορτάτα από κρατική διαφήμιση στήριζαν το πολιτικό σύστημα, τώρα δεν βρίσκει άλλη διέξοδο από το να άγεται από αργυρώνητους δημοσιογράφους και δημαγωγούς πολιτικούς νέας κοπής και να εκφράζει μια, δικαιολογημένη εν μέρει, αντίδραση με τους γνωστούς, αδικαιολόγητους εν μέρει, τρόπους.
Ανάμεσα στο φαντασιακό «έθνος» και το ρευστό «πλήθος», τότε και τώρα, ασφυκτιά ο «λαός», ως ενιαίο αλλά και εσωτερικά διαφοροποιημένο σύνολο όλων των πολιτών, οργανωμένο από το Σύνταγμα με διαδικασίες άμεσης και έμμεσης συμμετοχής και διαβούλευσης, ως ελεγκτής και ελεγχόμενος, με σαφή δικαιώματα αλλά και υποχρεώσεις.
* Η Λίνα Παπαδοπούλου είναι επ. καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου στο Τμήμα Νομικής του ΑΠΘ
Έθνος

Σχετικά Άρθρα: 

Πέμπτη 28 Μαρτίου 2013

Συγκλονιστικές φωτογραφίες από την απελευθέρωση του Νταχάου (28 Μαρ 2013 | tvxsteam tvxs.gr)

...........................................................

Συγκλονιστικές φωτογραφίες από την απελευθέρωση του Νταχάου

tvxs.gr/node/123881
 
 
Το Νταχάου αποτέλεσε το πρώτο από τα χιλιάδες στρατόπεδα συγκέντρωσης που δημιουργήθηκαν στη Γερμανία έπειτα από την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία. Τώρα και για πρώτη φορά στα χρονικά είδαν το φως της δημοσιότητας συγκλονιστικές φωτογραφίες που απεικονίζουν την απελευθέρωση του Νταχάου, σύμφωνα με ρεπορτάζ της Daily Mail. Επιμέλεια: Νίκος Τριγάζης


Το στρατόπεδο δημιουργήθηκε το 1933, δυο μήνες αφότου ο Χίτλερ έγινε Καγκελάριος, με σκοπό την φυλάκιση πολιτικών κρατουμένων. Μέχρι το τέλος του έτους βρίσκονταν εκεί 4.800 κρατούμενοι, κυρίως κομμουνιστές και σοσιαλδημοκράτες.

 
Με το πέρασμα των χρόνων, ο αριθμός των κρατουμένων αυξανόταν σταθερά, καθώς κι άλλοι «ανεπιθύμητοι», όπως ομοφυλόφιλοι, Μάρτυρες του Ιεχωβά, τσιγγάνοι, εγκληματίες και φυσικά Εβραίοι, στέλνονταν στο στρατόπεδο.

 
Παρότι το Νταχάου δεν ήταν στρατόπεδο εξόντωσης σαν το Άουσβιτς, οι κρατούμενοι ζούσαν κάτω από άθλιες συνθήκες και έρχονταν αντιμέτωποι καθημερινά με το θάνατο, καθώς θεωρούνταν αναλώσιμοι από το χιτλερικό καθεστώς.

 
Το Νταχάου ήταν το πρότυπο για τα υπόλοιπα στρατόπεδα συγκέντρωσης που δημιουργήθηκαν στη Γερμανία κατά τη διάρκεια της ναζιστικής περιόδου. Ο σχεδιασμός του στρατοπέδου και το ημερήσιο πρόγραμμα αντιγράφηκε από πολλά από αυτά. Το Νταχάου αποτέλεσε, επίσης, κέντρο εκπαίδευσης για τους φύλακες των στρατοπέδων συγκέντρωσης σε όλη τη Γερμανία.

 
Το στρατόπεδο απελευθερώθηκε από Αμερικανούς στρατιώτες στις 29 Απριλίου του 1945. Μέχρι εκείνη τη στιγμή περισσότεροι από 200.000 άνθρωποι από όλη την Ευρώπη είχαν φυλακιστεί εκεί, ενώ 41.500 από αυτούς υπολογίζεται ότι δολοφονήθηκαν.

 
 
Οι καινούριες αυτές φωτογραφίες δημοσιοποιήθηκαν στο site του Vintage Everyday, αλλά κανείς δε γνώριζε που και πότε τραβήχτηκαν.

 
 
Παρόλα αυτά, ένας εμπειρογνώμονας, αφού συνέκρινε τις φωτογραφίες με το υπάρχον αρχειακό υλικό, μπόρεσε να επιβεβαιώσει ότι οι φωτογραφίες ήταν από το Νταχάου. Μερικά από τα σημεία που παρατήρησε και τον οδήγησαν στη σημαντική αυτή ανακάλυψη είναι τα εξής:
 
  • Οι φυλακισμένοι φαίνονται ιδιαίτερα χαλαροί και ανοργάνωτοι, σαν να χαζεύουν τριγύρω.
  • Φαίνονται γαλλικές και γιουγκοσλαβικές σημαίες και είναι δύσκολο οι Γερμανοί να είχαν στολίσει το στρατόπεδο με σημαίες άλλων εθνών.
  • Μερικοί άνδρες φοράνε καπέλα με αστέρια, πράγμα που σημαίνει ότι είναι από τη Ρωσία, ενώ υπάρχουν αντίστοιχα σήματα κόκκινα και λευκά για τους Πολωνούς.
  • Οι φωτογραφίες φαίνεται να είναι παρόμοιες με άλλες που τράβηξαν οι δυνάμεις των ΗΠΑ που απελευθέρωσαν το στρατόπεδο.
 

Πηγή: Daily Mail


Τετάρτη 27 Μαρτίου 2013

Iωάννου : για την Κύπρο, κλαυσίγελως...

από τη "ΣΑΜΙΑ" του Μενάνδρου (342/1 - 291 π.Χ.) και του Γιάννη Βαρβέρη (1955-2011)

 .........................................................



Μένανδρος ( 342/1 - 291 π.Χ.)










Εμβόλιμον χορού Γ' πράξεως
         
            Μάγειρος





Εάν θα γεννηθή παιδίον
μόνος γνώστης το αιδοίον.
Τις εισήλθεν εις το αιδοίον
το γνωρίζει το αιδοίον.

Τίνος είναι το παιδίον;

Ας ερωτηθεί το αιδοίον.

Προφανώς αυτό γνωρίζει

όταν εκ της ηδονής του σφύζη.



Ώφειλον να λέγουν πάντες

πως του έρωτος οι ιμάντες

δεν μας δένουν παιδιόθεν

αλλά μάλλον αιδιόθεν.



                                        



 Γιάννης Βαρβέρης

 από την παράσταση της «Σαμίας»

 του Μενάνδρου – ΘΟΚ 1993
Εκδ. Πατάκης 1997

Ένα μικρό αφιέρωμα στο Νίκο Κυπουργό / μουσικές και τραγούδια για το θέατρο και το σινεμά...

.........................................................

Ένα μικρό αφιέρωμα στο Νίκο Κυπουργό 
μουσικές και τραγούδια για το θέατρο και το σινεμά 


























Τρίτη 26 Μαρτίου 2013

"Αντοχή στην ύφεση" Του ΚΩΣΤΗ ΠΑΠΑΓΙΩΡΓΗ ("Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία", 23-24/3/2013)

........................................................

Αντοχή στην ύφεση

Τα μεγάλα ψεύδη εδραιώνονται δύσκολα αλλά καταρρίπτονται εν μιά νυκτί. Οι Γερμανοί, για παράδειγμα, αφού θυσίασαν την πατρίδα τους εν ονόματι του ναζισμού, μετά τη συντριπτική ήττα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, αλλάξαν «αίμα», άλλαξαν «πνεύμα» και κατόρθωσαν το ακατόρθωτο: μέσα σε δέκα χρόνια (έστω και με τα αμερικάνικα δάνεια) έγιναν η τέταρτη οικονομία στον κόσμο.
Σήμερα, όπου η Ευρωπαϊκή Ενωση γερμανοφέρνει, το γερμανικό ένστικτο επιβάλλεται κατά κράτος και βέβαια δικαιολογημένα διαφημίζει τις επιτυχίες του. Εχουμε πλέον μιαν Ευρώπη γερμανοκρατούμενη, ένα ακαδημαϊκό πρεκαριάτο, όπου ένας στους τέσσερις Ευρωπαίους κάτω των 25 ετών δεν βρίσκει δουλειά, Ισπανούς νεολαίους με ποσοστό ανεργίας 53%, ενώ στο Τότεναμ παρουσιάζονται 57 υποψήφιοι για μία θέση εργασίας.
Ενα είναι βέβαιο: αναδύεται μια νεοφανής Ευρώπη που, ενοποιημένη τυπικά, στην ουσία είναι στυγνά διαιρεμένη με εμφανή σύνορα και (οικονομικά) με εμφανέστατα χάσματα. Ο Βορράς ανθεί και ακμάζει, ενώ αντίθετα ο Νότος υστερεί και παίζει το ρόλο του κράτους-οφειλέτη. Με επικεφαλής την καγκελάριο Μέρκελ, εφαρμόζεται ένα οικονομικό σχέδιο όπου η ελίτ ασκεί εξουσία άνωθεν, ενώ οι πολίτες των φτωχών χωρών ανθίστανται κάτωθεν. Το ακόμη πιο παράταιρο είναι ο κρατικός σοσιαλισμός για τους πλούσιους και τις τράπεζες και ο νεοφιλελευθερισμός για τα μεσαία στρώματα και τους φτωχούς.
Είναι προφανές ότι στη γηραιά Ευρώπη έχει επιβληθεί ένα νέο τοπίο εξουσίας. «Η Ευρωπαϊκή Ενωση», γράφει ο Ούλριχ Μπεκ, «μιλάει με πολλές φωνές, με τη φωνή του προέδρου της Επιτροπής και με εκείνη του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, με τη φωνή του ύπατου εκπροσώπου για θέματα εξωτερικής πολιτικής, με αυτές των αρχηγών κυβερνήσεων των κρατών-μελών, που ασκούν εκ περιτροπής την προεδρία της Ε.Ε., και βεβαίως με τις φωνές των πολιτικών στο Παρίσι, στο Βερολίνο, στο Λονδίνο κ.λπ. Μέχρι πρόσφατα βλαστημούσαμε κατά κανόνα γι' αυτή την κακοφωνία. Ξαφνικά όμως η Ευρώπη απέκτησε τηλέφωνο. Βρίσκεται στο Βερολίνο για την ώρα και ανήκει στην Ανγκελα Μέρκελ».
Στο «Der Spiegel», μετά τη συνάντηση του 2011, μπορούσε κανείς να διαβάσει το ακόλουθο συμπέρασμα: Διεφάνη πια το περίγραμμα της νέας Ευρώπης, και θα είναι μια Ευρώπη διαιρεμένη. Το νέο σύνορο χαράσσεται μεταξύ των κρατών του ευρώ και των κρατών χωρίς ευρώ. Πρόκειται για ρεαλιστική παρατήρηση η οποία αποδέχεται τουλάχιστον τρία επίπεδα: α) τη διαίρεση μεταξύ κρατών του ευρώ και κρατών της Ε.Ε., β) τη διαίρεση στο εσωτερικό της ομάδας των κρατών του ευρώ, ήτοι μεταξύ κρατών-πιστωτών εναντίον κρατών-οφειλετών, και γ) τη διαίρεση σε μια Ευρώπη δύο ταχυτήτων.
Αν αποδεχθούμε τη γνώμη του Αντρέ Γκρεμπίν στη «Μοντ», οι δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις εκλαμβάνονται ως δημαγωγικοί θεσμοί, για να μη φτάσουμε στο σημείο να πούμε ότι θεωρούνται εμπόδια που παρενοχλούν την ομαλή λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Με ένα λόγο, οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών έχουν εκλεγεί δημοκρατικά, ενώ οι κοινοτικοί θεσμοί δεν έχουν εκλεγεί αλλά απαρτίζονται από διορισμένα πρόσωπα. Οπερ σημαίνει: οι εκλεγμένες κυβερνήσεις ναι μεν δεν έχουν απογυμνωθεί από τις εξουσίες τους, υπό τον όρο ότι θα τις ασκούν υπακούοντας έμμεσα ή άμεσα στις υποδείξεις του εξωτερικού.
Κατά τον Μπεκ η άνοδος της Γερμανίας στην ηγεσία της Ευρώπης προωθείται και συνάμα αποκρύπτεται. Πρόκειται πλέον για μια Γερμανία που δεν έχει ανάγκη την (άλλοτε προσφιλή της) προσφυγή στη βία. Δεν υπάρχει Τέταρτο Ράιχ. Αντί για την πολιτική ισχύ, έχουμε τώρα την οικονομική. Διεισδύει σε όλα τα κράτη, είναι πανταχού παρούσα υποκαθιστώντας τρόπον τινά το στρατό με τις τράπεζες. Οσο οι Γερμανοί προβάλλουν μια κριτική στάση έναντι της Ευρώπης τόσο πιο έντονα περιτριγυρίζονται από κράτη που πνίγονται στα χρέη και θερμοπαρακαλούν τη γερμανική οικονομική βοήθεια...

"Το Εικοσιένα σε αλβανικά δημοτικά" Του Παντελή Μπουκάλα

..........................................................

Το Εικοσιένα σε αλβανικά δημοτικά

Του Παντελή Μπουκάλα


Ίσως επειδή, από αφιλολόγητο σνομπισμό ή κοσμοπολίτικη ελαφρότητα, δεν τα υπολογίζουμε ως κείμενα μιας σπουδαίας ποιητικής τέχνης που δεν χρειάζονται οπωσδήποτε τη μουσική για να ψυχαγωγήσουν, με την πιο ακριβή σημασία του ρήματος αυτού, τα δημοτικά τραγούδια τα θυμόμαστε σχεδόν αποκλειστικά με κάποια επετειακή αφορμή και μόνο σαν βακτηρία της πανηγυρικής χορευτικής μας διάθεσης. Τα διέβαλε άλλωστε τόσο χυδαία η κατάχρησή τους από τη χουντική κακογουστιά, αλλά και γενικότερα από την πομπώδη εθνικιστική ρητορική (ακριβώς όπως συνέβη και με την αρχαιοελληνική κληρονομιά), ώστε αρκετοί από όσους τα ακούνε και τα μελετούν να αισθάνονται ότι χρωστούν εξηγήσεις και δικαιολογίες για το πάθος τους· λες και χρειάζεται δικολάβο η υψηλή διανοητική συγκίνηση.
Τα τραγούδια λοιπόν «τα έκαμναν οι χωριάτες, οι στραβοί με τες λύρες». Ετσι λέει στη «Διήγηση συμβάντων της ελληνικής φυλής» ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο οποίος μάλιστα πριν από κάποια μάχη είχε την αποτελεσματική ιδέα να προσαρμόσει στην περίσταση ένα παλιό δημοτικό, «Της νύχτας οι αρματολοί και της αυγής οι κλέφτες», για να ενθαρρύνει τα παλικάρια του: «Πρώτα τους ορμήνευσα μιλητά, έπειτα το έκαμα και τραγούδι και το ετραγούδησα», θυμάται. Στους τυφλούς ραψωδούς αναφέρεται επίσης ο Κλωντ Φωριέλ, στα «Προλεγόμενα» της συλλογής του με Ελληνικά Δημοτικά Τραγούδια, που πρωτοεκδόθηκε στο Παρίσι, μέσα στην Επανάσταση, 1824-25: «Τα κλέφτικα τραγούδια είναι πιο εύκολο να αποδοθούν αποκλειστικά σε μια ειδική κατηγορία δημιουργών και είναι επίσης εκείνα για τα οποία ως προς τη σύνθεση και την κυκλοφορία τους μπορούμε να σημειώσουμε τις πιο ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες για την ιστορία της λαϊκή ποίησης των Ελλήνων. Πως μερικά από αυτά τα τραγούδια είναι έργο κλεφτών που έδρασαν ή βρέθηκαν στις περιπέτειες που αναφέρονται, είναι πολύ πιθανό. [...]. Αλλά τα περισσότερα θεωρούνται έργα τυφλών ζητιάνων που υπάρχουν σ’ όλη την Ελλάδα και θυμίζουν τους αρχαίους ραψωδούς με τόσο παρόμοιο τρόπο, που έχει κάτι το εκπληκτικό» (η μετάφραση είναι του Αλέξη Πολίτη, επιμελητή της έκδοσης της συλλογής του Φωριέλ από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης).
Στους τυφλούς δημιουργούς του λαϊκού τραγουδιού αναφέρεται και ο Γεώργιος Τερτσέτης και βέβαια ο Νικόλαος Πολίτης, στο δοκίμιό του «Γνωστοί ποιηταί δημοτικών ασμάτων», ανάμεσα στους οποίους ο Δημητσανίτης Τσοπανάκος, αλλά και ο Μακρυγιάννης και ο Θεόδωρος Γρίβας, ο ταραχώδης βίος του οποίου έχει επίσης απαθανατιστεί από αρκετά δημοτικά. Και τυφλός ήταν ο γέροντας Ζακύνθιος τραγουδιστής Νικόλαος Κοκονδρής, που, όπως γράφει ο Σεφέρης στις «Δοκιμές», τον άκουσε ο Σολωμός «περνώντας μια νύχτα έξω από μια ταβέρνα» και «συγκινήθηκε τόσο στο άκουσμα των στίχων, που όρμησε μέσα στο καπελειό και πρόσταξε να τους κεράσουν όλους».
Η ύπαρξη τυφλών λαϊκών τραγουδιστών δεν έχει καταγραφεί μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες βαλκανικές χώρες, όπως στη Σερβία. Οι τυφλοί τραγουδιστές της Αλβανίας μάλιστα πέρασαν και στη λογοτεχνία μέσα από το μυθιστόρημα του Ισμαήλ Κανταρέ «Φάκελος “Ο”», που δεν του λείπει η φιλολογική αυθαιρεσία (κυκλοφόρησε το 1993, στις Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου). Εν πάση περιπτώσει, και ανεξάρτητα από το πώς χωρίστηκαν Ελληνες και Αλβανοί στα πολεμικά πεδία, η ανώνυμη αλβανική ποίηση ύμνησε την ανδρεία καπεταναίων της Ελληνικής Επανάστασης αλλά και μοιρολόγησε μαζί με τον ελληνικό πληθυσμό σε στιγμές πένθους του. Και η ελληνική δημοτική μούσα επίσης τίμησε τη γενναιότητα αλλοεθνών, ακόμα και πολεμίων, καθώς και το πένθος του ξένου, έστω κι αν επρόκειτο για το πένθος εχθρού. Ξεχωριστό δείγμα το «Μοιρολόι Τούρκισσας», για τη μάνα του Κιαμήλ-μπέη, που με τον τρόπο του φανερώνει πως οι άνεμοι του χρόνου δεν σκόρπισαν την τίμια κληρονομιά των «Περσών» του Αισχύλου και των «Τρωάδων» του Ευριπίδη.
Τον περασμένο Οκτώβριο, με την ευκαιρία της άλλης εθνικής επετείου είχα παραθέσει εδώ αλβανικά δημοτικά για τους Ελληνες πολεμιστές του ’40 (αντλημένα από το βιβλίο «Κάποιοι τραγουδούν δίπλα μας: Ανθολογία αλβανικής δημοτικής ποίησης», μετάφραση Θωμάς Στεργιόπουλος, επιμέλεια Παυλίνα Παμπούδη, εκδ. Ροές, 2007). Τα τραγούδια αυτά, ως προς το ήθος και τη λογική της αλληλεγγύης, είχαν τους προδρόμους τους σε όσα συνέθεσαν ανώνυμοι Αλβανοί στα χρόνια του ’21, για να δοξάσουν τον Ανδρούτσο («Πρώτος της γενιάς της νέας, / ο Ανδρούτσος ο Οδυσσέας: /Απ’ της Λιβαδειάς τα μέρη / άπλωσε βαρύ το χέρι, / καίει τζαμιά και Τούρκους σφάζει, / “Λευτεριά, ραγιάδες”! κράζει»), τον Μπότσαρη («Χύμηξαν τα παλικάρια, / οι Σουλιώτες τα λιοντάρια, / και στα χέρια τους τον παίρνουν / λαβωμένο αϊτό τον φέρνουν / στου Μεσολογγιού την πόλη, / να τον γιάνουν απ’ το βόλι. // Μα του κάκου, είναι χαμένος / ο αϊτός ο λαβωμένος... / Τον ξεκάνανε οι σκύλοι / και τον κλαίνε τώρα οι φίλοι. // Μεσολόγγι, πιες φαρμάκι! / Πάει το πρώτο μπαϊράκι... / Πού ’ν’ ο Μάρκος ο Σουλιώτης, / ο γενναίος στρατιώτης;»), τον Κανάρη και τον Καραϊσκάκη, ή για να δηλώσουν συμπάθεια για τη Χίο και την καταστροφή της, για το Μεσολόγγι και τις πολιορκίες του, και αργότερα για την Κρήτη και τις εξεγέρσεις της. Ούτε γραμματολογικό ούτε ιστορικό νόημα έχει η αυστηρή φιλολογική αποτίμηση των τραγουδιών αυτών (αν είναι απλοϊκά, αν κάποιοι στίχοι ή χαρακτηρισμοί έρχονται και ξανάρχονται κτλ.). Η μεγάλη τους αξία έγκειται στα αισθήματα και στην καθαρότητα με την οποία εκφράζονται σε καιρούς περίπλοκους.
Διαβάζουμε λ.χ. κάποιες στροφές για την καταστροφή της Χίου, που τόση συγκίνηση προξένησε στη λόγια Δύση: «Κιουταχή, του Σατάν φίλε, / του Οσμανλή του σκύλου σκύλε, / ω, καταραμένος να ’σαι! / Τον Θεό δεν τον φοβάσαι; / Σε γυναίκες και παιδάκια / και μωρά και γεροντάκια / εδώ βρήκες να ξεσπάσεις / και αθώους να χαλάσεις; // Το νησί κάψαν, ρημάξαν, / τους ανθρώπους όλους σφάξαν, / μαύρη γη πίσω αφήσαν / και να φύγουνε κινήσαν. // Μα στου γυρισμού το δρόμο / βρήκαν του Θεού το νόμο / απ’ τον καπετάν Κανάρη / που ’ρθε εκδίκηση να πάρει: // Μες στης νύχτας την αγκάλη, / λάμνοντας αγάλι αγάλι, / με μια βάρκα, μια σανίδα / πάει, κολλά στη ναυαρχίδα / με μπουρλότο την τινάζει / και ο τόπος λαμπαδιάζει!»
Το Εικοσιένα, που δίκαια συγκλόνισε τον κόσμο και πέρα από την Ευρώπη, το τίμησαν πολλοί, δικοί και ξένοι, ανώνυμοι και δοξασμένοι. Οι πιο απροσδόκητοι ύμνοι του, από γειτονικούς λαούς, συναριθμούνται σίγουρα στους συγκινητικότερους.

Όταν η εθνική γιορτή γίνεται και λαϊκή... (http://www.enet.gr, 25/3/2013)

.............................................................

                 Όταν η εθνική γιορτή γίνεται και λαϊκή...




...ο λαοπρόβλητος ηγέτης είναι κάπου στο βάθος.
 





φωτογραφίες : Στέλιος Στεφάνου

http://www.enet.gr/?i=news.el.gallery&id=842&m=157430#gallery-item-container

"Η φωτογραφία της ημέρας" (25.3.2013, www.lifo.gr)

.......................................................

              Η φωτογραφία της ημέρας  
                  25.3.2013 (www.lifo.gr)

                                  Η Ελλάδα της ανοιχτής σκέψης





                                          Σήμερα στο Περιστέρι

 Ο σημαιοφόρος. Συμμαθητής μας, γείτονάς μας, 
                                      συμπολίτης μας

Δευτέρα 25 Μαρτίου 2013

"Επέτειος '21: Ο Αντ. Λιάκος για την εθνική συνείδηση στην Ελλάδα" (25 Μαρ 2013 | tvxsteam tvxs.gr)

......................................................


Επέτειος '21: Ο Αντ. Λιάκος για την εθνική συνείδηση στην Ελλάδα

tvxs.gr/node/123598
Τον Αντώνη Λιάκο, καθηγητή Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και έγκριτο ιστορικό, φιλοξενεί το tvxs.gr, με αφορμή την επέτειο της 25ης Μαρτίου. Ο κ. Λιάκος απαντά σε ερωτήσεις σχετικά με την έννοια του έθνους και τη σημασία των εθνικών ταυτοτήτων, αναφερόμενος και στην αμφιλεγόμενη σχέση Αριστεράς και εθνικισμού. Επιπλέον, δεν διστάζει να απαντήσει σε ερωτήσεις σχετικά με τις επιθέσεις που έχει δεχτεί και τις κατηγορίες εις βάρος του. Της Κατρίν Αλαμάνου
Ο Αντώνης Λιάκος αποσαφηνίζει ότι δεν πρέπει να γίνεται σύγχυση μεταξύ των εννοιών της γλώσσας και του έθνους, τοποθετώντας τον ‘χρόνο έναρξης’ της ελληνικής εθνικής ταυτότητας πριν την Επανάσταση του 1821 και κυρίως μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους. Σήμερα, το ζητούμενο είναι μια εθνική ταυτότητα που να είναι ευρύχωρη, επισημαίνει. Ξεκαθαρίζει, επίσης, το τοπίο σχετικά με τις κατηγορίες που κατά καιρούς εκτοξεύονται εναντίον του. 
*Διαβάστε τη συνέντευξη:
-Το έθνος, παρότι φαντασιακό και κατασκευασμένο, υπάρχει εδώ και δύο περίπου αιώνες, όπως έχετε αναφέρει και ο ίδιος. Προφανώς θεωρείτε ότι για να υπάρξει έθνος πρέπει να έχει προηγηθεί η δημιουργία εθνικού κράτους. Γιατί δεν πείθει στην Ελλάδα αυτή η θεωρία και οδηγεί σε τέτοια παράκρουση;
Γίνεται συχνά η σύγχυση ανάμεσα σε ελληνόγλωσσους πληθυσμούς, σε φορείς ελληνόφωνης κουλτούρας, όπως η Ανατολική Εκκλησία, και στην έννοια του έθνους. Γλώσσα και έθνος, ως έννοιες, η μία τροφοδοτεί την άλλη, αλλά δεν ταυτίζεται. Στο σημερινό έθνος ανήκουν πολλοί αλλόγλωσσοι πληθυσμοί, οι οποίοι σε κάποιο σημείο της ιστορίας τους, εξελληνίστηκαν. Έθνος όμως σημαίνει συλλογική συνείδηση. Συνείδηση αυτοκυβέρνησης και αλληλεγγύης. Είναι νεωτερικό φαινόμενο. Μικροί κύκλοι εμπόρων και διανοουμένων απέκτησαν αυτή τη συνείδηση μέσα από τον Διαφωτισμό και την επιρροή της Γαλλικής επανάστασης, πολλοί περισσότεροι μέσα από τη συμμετοχή τους στην Επανάσταση του 21, και το κράτος ανέλαβε να την εμπεδώσει σε όλους, μετά τη δημιουργία του. Γιατί δεν πείθει στην Ελλάδα; Μα γιατί η ίδια η εθνική συνείδηση είναι βασισμένη στην ιδέα ότι το έθνος είναι αρχέγονο, και επίσης γιατί η ίδια η Αρχαιότητα έχει γίνει, μέσω της εθνικής ιδεολογίας, βασικό στοιχείο της ταυτότητάς των Νεοελλήνων. Η Αρχαιότητα, με τον τρόπο που την αντιλαμβάνονταν οι ρομαντικοί ευρωπαίοι φιλέλληνες, ιδίως οι Γερμανοί,  έγιναν στοιχεία της νεοελληνικής ταυτότητας από τον 19ο αι. έως σήμερα.
-Μπορεί να θεωρηθεί ότι η κατασκευή εθνικών μύθων στο πλαίσιο της παραγωγής εθνικής ιστορίας μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους, είχε μία χρησιμότητα: την κατασκευή  μίας ενιαίας και εθνικής ταυτότητας. Σήμερα όμως, γιατί η εθνική ταυτότητα στην Ελλάδα δεν καταφέρνει να ανανοηματοδοτηθεί; Ποια είναι η σημερινή χρησιμότητα της πρωτοκαθεδρίας της;
Συνεχώς ανανοηματοδοτείται η εθνική ταυτότητα. Άλλοτε περικλείοντας, άλλοτε αποκλείοντας πληθυσμούς, κοινωνικές ομάδες, κατηγορίες. Σήμερα ζούμε μια παρόμοια φάση αποκλεισμών. Λόγου χάριν το κείμενο του Συμβουλίου της Επικρατείας που ακυρώνει το νόμο περί Ιθαγένειας, υπακούει σε μια τέτοια λογική μιλώντας για «γνήσιους δεσμούς» με το έθνος. Το ζητούμενο όμως είναι μια εθνική ταυτότητα που να είναι ευρύχωρη, ώστε να μπορεί να χωρά την πολιτισμική διαφορά και να τη συνδυάζει με το αίτημα της ισοπολιτείας. 
-Η Επανάσταση του 1821 ήταν κοινωνική (με τη σημασία που της έδωσε ο Γ. Κορδάτος, δηλαδή επανάσταση της αστικής τάξης); Θα τολμήσω επίσης να εντάξω στο ερώτημα και τον όρο «λαϊκή» επανάσταση, επειδή αναφέρθηκε πρόσφατα από το ΠΑΜΕ.
Αυτή η συζήτηση στο εσωτερικό της Αριστεράς, δηλαδή αν η επανάσταση ήταν  αστική (Κορδάτος) ή λαϊκή (Ζεύγος), κατάγεται από τη δεκαετία του 1930. Θα μπορούσε κανείς να απαντήσει σήμερα ότι ήταν εθνική επειδή κατέληξε στη δημιουργία εθνικού κράτους, αλλά δεν θα μπορούσε να είναι επανάσταση, δηλαδή ένα μαζικό φαινόμενο, χωρίς να είναι επίσης ένα μεγάλο κοινωνικό γεγονός. Όχι όμως με την απλοϊκή μορφή που την περιγράφουμε στις εθνικές εορτές και στα διαγγέλματα. Υπήρξαν μέσα στην Επανάσταση πολλές αντιθέσεις και συγκρούσεις, άλλες τοπικές, άλλες ταξικές (δηλ. αγρότες εναντίον νοικυραίων), άλλες ανάμεσα στις ένοπλες ομάδες, άλλες ανάμεσα στους ένοπλους και στους πολιτικούς κ.ο.κ. Η ανακοίνωση του ΠΑΜΕ είναι απλοϊκή. Θυμίζει πανηγυρικό επί υπαρκτού σοσιαλισμού. Ο διδακτισμός είναι η κατάρα της ιστορίας μας. Δεν πείθουμε τα παιδιά όταν τους μιλάμε  απλοϊκά, συναισθηματικά, με συνθήματα. Οι νέοι σήμερα αντιμετωπίζουν πολύ πιο σύνθετες καταστάσεις, και έχουν πιο σύνθετες δομές σκέψεις από αυτές που τους παρουσιάζουν οι εθνικοί πανηγυρισμοί δεξιάς ή αριστερής έμπνευσης.
-Έχετε γράψει πως ο μαρξισμός ταυτίστηκε με ιδεολογίες εθνικισμού στις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού. Επίσης έχετε επισημάνει ότι ο Ν. Σβορώνος -στο βιβλίο του, που δημοσιεύθηκε το 2004- κινείται στο πλαίσιο της ιστορικής συνέχειας του ελληνισμού. Πιστεύετε ότι η Αριστερά στην Ελλάδα έχει εισέλθει στη ρητορική του εθνικισμού;
Ο εθνικισμός επηρέασε και την Αριστερά και αυτό δεν είναι πρωτοφανές. Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν αποφασιστικός παράγοντας στη διαμόρφωση και στην αναζωογόνηση των εθνικών ιστοριών, πρώτα-πρώτα με το τεράστιο ηθικό φορτίο που εναπέθεσε στις πλάτες των ιστορικών. Ως εκ τούτου, δύσκολα μπορούσαν να αποστασιοποιηθούν από το πλαίσιο αυτό, ακόμη και να εξέλθουν από τους εθνικούς μύθους που έδιναν κεντρικό νόημα στις εθνικές ιστορίες. Μέσα στο πλαίσιο αυτό και ο Σβορώνος μίλησε για τον αντιστασιακό χαρακτήρα της ελληνικής ιστορίας. Καταλαβαίνει κανείς τις αναφορές της αριστεράς στα συλλογικά συναισθήματα και στον πατριωτισμό. Ο πατριωτισμός είναι ένα υπαρκτό συναίσθημα, δεν μπορείς να αδιαφορείς γι’ αυτό, ιδιαίτερα όταν γίνεται πληγωμένο αίσθημα, αλλά  χρειάζεται φειδώ στις εθνικές υπερβολές. Κυρίως να καταλαβαίνουμε σε μια εποχή μιλάμε: εποχή παγκοσμιοποίησης, πολλαπλών ταυτοτήτων, πολυεθνικών κοινωνιών. Δεν πρέπει να εγκαταλειφτεί ο πατριωτισμός στα χέρια των ρατσιστών και του φασισμού, ούτε πάλι να μετατραπεί ο ίδιος σε εθνικισμό, συνωμοσιολογία για τις ξένες επιβουλές και ξενηλασία. 
-Πρέπει οι ιστορικοί ερευνητές και ακαδημαϊκοί να απαντήσουν στα μαθήματα Ιστορίας για το 1821 που προτίθεται να οργανώσει η Χ.Α με την «Ημερίδα Εθνικής Αφύπνισης»; 
Θα έπρεπε να βοηθηθούν οι εκπαιδευτικοί για να αντιμετωπίζουν στην τάξη τις ιδέες της Χ.Α. Αλλά και οι δημοσιογράφοι. Πολλά από αυτά που ισχυρίζεται  η ΧΑ αποτελούν κοινούς τόπους της εθνικιστικής ιδεολογίας, όπως π.χ. για το κρυφό σχολειό, τα 400 χρόνια σκλαβιάς, κλπ. Το ζήτημα που θέτουν, αλλά δεν είναι μόνο αυτοί, είναι πως αυτές οι αντιλήψεις δεν ακούγονται πια στο δημόσιο χώρο. Εκείνο είναι το ζήτημα τριβής. Ωστόσο, θα έπρεπε τα παιδιά να αποκτούν μια πιο πραγματική διάσταση της ιστορίας. Καμιά εθνική ταυτότητα δεν τραυματίζεται αν μάθουν ότι δεν υπήρχε Κρυφό Σχολειό, ούτε χορός του Ζαλόγγου, αν αντί γι' αυτά μάθαιναν πόσο δύσκολο ήταν το εγχείρημα που έστησε ένα κράτος σχεδόν εκ του μηδενός.
-Παρατηρούμε ότι η κοινή γνώμη αντιδρά έντονα σε κατά καιρούς αναφορές περί ομοφυλοφιλίας ηρώων του 1821 ή και για πολύ παλαιότερα, για την αρχαιότητα. Επιπλέον, οι στρατιωτικές παρελάσεις διαθέτουν ένα στοιχείο υπέρμετρης επίδειξης ανδρισμού. Συνδέεται το «μάτσο» με τον εθνικισμό; Μπορούμε να θεωρήσουμε ότι η εθνική ταυτότητα προϋποθέτει την ετεροκανονικότητα;
Ναι υπάρχει αυτή η «μάτσο» διάσταση. Πάνε μαζί με την εικόνα της πατρίδας ως μεγάλης μητέρας, την αντίληψη των γυναικών που προορισμός τους είναι να γεννούν ήρωες. Το πρόβλημα των σεξουαλικών συμπεριφορών στην εποχή εκείνη, όπως άλλωστε και των αντίστοιχων στην προ-χριστιανική εποχή,  ήταν αρκετά διαφορετικό από τη σύγχρονη εποχή,  ως προς τη σεξουαλικότητα μεταξύ ανδρών. Ούτε με την ομοφυλοφιλία πρέπει να τις συγχέουμε. Είναι αναχρονισμός. Οι αντιδράσεις, όταν δεν είναι προς το θεαθήναι, έχουν να κάνουν επίσης και με την ομοφοβία.
-Μετά την οικονομική κρίση στην Ευρώπη, φαίνεται ότι το όραμα για μια υπερεθνική ευρωπαϊκή ταυτότητα έχει αρχίσει να φθίνει. Πριν, όμως, από  το «μας χρωστάτε, δεν σας χρωστάμε», μπόρεσε ποτέ το εθνικό «εγώ» μας,  να ενταχθεί επί της ουσίας στην ευρωπαϊκή ταυτότητα;
Δεν δημιουργήθηκε μια ευρωπαϊκή ταυτότητα ισοσθενής της εθνικής ταυτότητας. Βεβαίως η ευρωπαϊκή ταυτότητα είναι πιο σαφής όταν οι Έλληνες αντιμετωπίζουν (ρατσιστικά)   Ασιάτες ή Αφρικανούς μετανάστες. Υπάρχει όμως μεγάλη δυσπιστία, ιδίως μετά την κρίση,  ως προς την ευρωπαϊκή ταυτότητα, ως ταυτότητα αλληλεγγύης. Ούτε οι Έλληνες ούτε οι Γερμανοί αισθάνονται αλληλέγγυοι μεταξύ τους. Οι ταυτότητες δεν είναι κάτι που υπάρχει από μόνο του, αλλά μια εκδήλωση απέναντι σε κάποιον άλλο.
-Μέσω της ψηφιακής επικοινωνίας η δημόσια σφαίρα έχει διευρυνθεί και το εθνικό «συνανήκειν» έχει μεταμορφωθεί σε μία νέα ηλεκτρονική αυτή τη φορά «φαντασιακή κοινότητα». Τι μπορεί να σημαίνει αυτό για το μέλλον της εθνικής ταυτότητας;
Ενισχύει την αντίληψη για τις πολλαπλές ταυτότητες. Κάνει τις ταυτότητες πιο πορώδεις. Αλλά οι διαδικτυακές κοινότητες μπορεί να ενισχύουν και παραλλαγές ή υποκατηγορίες της εθνικής ταυτότητας. Ενισχύουν το σχηματισμό και τη συνοχή ταυτοτήτων με πολλούς τρόπους, αδιανόητους στο παρελθόν. Το φαντασιακό συγκεκριμενοποιείται. Οι φαντασιακές κοινότητες σήμαινε μια ταύτιση που ξεκινούσε από την εφημερίδα ή το μυθιστόρημα αλλά ήταν στο μυαλό, διανοητική και συναισθηματική. Τώρα είναι χειροπιαστή. Γράφεις σχόλια, τους βλέπεις στο facebook, επικοινωνείς με twiter κλπ. Οι ψηφιακές κοινότητες ενισχύουν τις φαντασιακές κοινότητες αλλά τις κάνουν και πολλαπλές.
-Λόγω του συγγραφικού σας έργου και του δημόσιου λόγου σας, έχετε δεχτεί σωρεία κατηγοριών, ορισμένες από τις οποίες είναι προσωπικές. Πρόσφατα υπήρξε δημοσίευμα το οποίο «αποκάλυπτε» ότι ήσασταν πρόεδρος του ΟΠΕΚ  που ίδρυσε ο πρώην πρωθυπουργός Κ. Σημίτης. Αληθεύει;
Βεβαίως αληθεύει. Ανέλαβα μετά το 2004, όταν ο Κ. Σημίτης δεν ήταν πλέον πρωθυπουργός. Δεν πρόκειται για «αποκάλυψη» γιατί ήταν ένας ανοικτός όμιλος προβληματισμού, στον οποίο συμμετείχαν άνθρωποι οι οποίοι στη συνέχεια, μετά την κρίση, ακολούθησαν διαφορετικές τροχιές. Την εποχή εκείνη είχαμε δημιουργήσει ένα πρόγραμμα για τις νέες   ανισότητες και διαφορές. Δεν υπήρχε ακόμη η οικονομική κρίση, αλλά κάποιοι θεωρούσαμε ότι θα ήταν σημαντικό να υπάρξουν πολιτικές που θα μπορούσαν να εντάξουν τους μετανάστες. Δεν συμφωνούσαμε όλοι σε όλα, και οι διαφορές αυτές φάνηκαν στη συνέχεια. Άλλοι είναι υπουργοί, άλλοι υποστηρίζουν την αντιπολίτευση. Η κρίση, όπως άλλωστε και τα μεγάλα γεγονότα, προκαλούν πάντα ιδεολογικές και πολιτικές ανακατατάξεις. Το πρόβλημα του εκσυγχρονισμού, ήταν το πρόβλημα της αναζήτησης ενός τρίτου δρόμου ανάμεσα στην παγκοσμιοποίηση και τις παλιές απαντήσεις του κρατικού σοσιαλισμού. Τελικά ο εκσυγχρονισμός απορροφήθηκε από τις μεταρρυθμίσεις που επιβάλλουν οι αγορές. Αυτό όμως δεν ακυρώνει το αίτημα να απαντήσεις στη σημερινή ορθοδοξία, όχι από θέσεις που αρνούνται κάθε αλλαγή, αλλά αναζητώντας εναλλακτικές απαντήσεις, που θα παίρνουν υπόψη τους τις μεγάλες αλλαγές που έχουν γίνει στο μεταξύ. Δεν υπάρχει δυνατότητα επιστροφής στο παρελθόν. Άλλωστε, έχω υποστηρίξει  από το 1991, μετά την κατάρρευση της τότε ΕΣΣΔ, ότι χρειαζόμαστε μια μετα-νεοφιλελεύθερη αριστερά. Η κριτική της αποτυχίας του εκσυγχρονισμού μπορεί να μας βοηθήσει σ’ αυτό το εγχείρημα. Η δαιμονοποίηση και η καταγγελία δεν προσφέρει απολύτως τίποτε.
-Σε όσους σας «καταγγέλλουν» ότι στηρίζετε τον ΣΥΡΙΖΑ μέσω της αρθρογραφίας σας, και ότι προεκλογικά επιθυμούσατε την υπουργοποίησή σας, σε περίπτωση εκλογικής του νίκης, τι απαντάτε; Προτίθεστε να πολιτευτείτε;
Ο ΣΥΡΙΖΑ έδειξε στις εκλογές ότι συγκέντρωσε τις πιο παραγωγικές ηλικίες των πόλεων, δηλαδή το πιο παραγωγικό κομμάτι του πληθυσμού που έστρεψε τα νώτα του στον παλιό πολιτικό  κόσμο. Χρειάζεται όμως ακόμη πολλή δουλειά –και ελπίζω να την ολοκληρώσει – προκειμένου να ανταποκριθεί στις προσδοκίες αυτές και στο νέο του ιστορικό ρόλο. Πρέπει να γίνει ένα μεγάλο κόμμα της Αριστεράς  που θα καλύψει και τη λεγόμενη κεντροαριστερά. Πρέπει, δηλαδή, να προετοιμάσει ένα σχέδιο εναλλακτικής διακυβέρνησης της χώρας. Δεν είναι κάτι απλό γιατί οι διεθνείς συνθήκες είναι ασφυκτικές. Υποστήριξα ακόμη ότι όσο η κρίση είναι στην καθοδική της πορεία, θα καίει τη μια πολιτική δύναμη μετά την άλλη. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να επιλέξει με μεγάλη ψυχραιμία τη στιγμή που θα αποφασίσει να κυβερνήσει. Αναφορικά με τις φήμες ότι επρόκειτο να προταθώ για υπουργείο, κι εγώ τις έμαθα από το διαδίκτυο, με έκπληξη θα έλεγα. Καμιά επιθυμία προσωπικής εμπλοκής. Μάλλον η μόνη μου επιθυμία είναι το μελλοντικό κόμμα της Αριστεράς να σπάσει την παράδοση της κομματικής επετηρίδας στη συγκρότηση της κυβέρνησης και στη στελέχωση του κρατικού μηχανισμού. Να προσανατολιστεί σε νέους άνδρες και γυναίκες με φρέσκες ιδέες και ικανότητες. Πρέπει από τώρα να τους αναζητήσει. Πρέπει να συγκροτήσει τον ορίζοντα των ιδεών με τις οποίες θα κυβερνήσει. Την αναζήτηση αυτού του ορίζοντα ιδεών επιχειρήσαμε,  έως ένα βαθμό, φέτος στα Κρίση-μα σεμινάρια της Πρωτοβουλίας για την Υπεράσπιση της Κοινωνίας και της Δημοκρατίας.
-Αναδημοσιεύεται σε διάφορες ιστοσελίδες ότι είχε ακυρωθεί η εκλογή σας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών λόγω παρατυπιών. Επιθυμείτε να αποσαφηνίσετε τι πραγματικά συνέβη;
Πρόκειται για συκοφαντική εκστρατεία ακροδεξιών ιστοσελίδων από την εποχή της διαμάχης για το σχολικό εγχειρίδιο της ΣΤ Δημοτικού. Τότε εμφανίστηκε στα διάφορα μεταμεσονύκτια πάνελς και κάποιος, ο οποίος πράγματι είχε υποβάλλει υποψηφιότητα μαζί μου το 1989 στο Ιστορικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών. Δεν έλαβε ούτε μία ψήφο, δυο φορές που υπεβλήθη σε κρίση. Τότε άρχισε το γνωστό σπορ των δικομανών, οι προσφυγές στα δικαστήρια. Η παρατυπία την οποία επικαλέστηκε ήταν πως η εισηγητική έκθεση ήταν υπογραμμένη από τους δύο αντί για τους τρεις εισηγητές. Αλλά κανείς δεν εκλέγεται με την εισηγητική έκθεση, εκλέγεται με ψηφοφορία, και η εκλογή ήταν ομόφωνη, με συμμετοχή της   συντριπτικής πλειοψηφίας του σώματος. Δεν υπάρχει  ζήτημα αμφισβήτησης της νομιμότητας εδώ και 23 χρόνια που διδάσκω στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.  
-Έχει γραφτεί ότι επιθυμείτε να σταματήσει να υπάρχει η Ελλάδα -από κοινού με την κα Ρεπούση, την οποία στηρίξατε στο θέμα του βιβλίου Ιστορίας Στ’ δημοτικού.  Ακόμη, ότι είστε πληρωμένος κονδηλοφόρος, σύμφωνα με αναφορές  του Άρδην, ότι στοχεύετε μέσω του «εθνομηδενισμού» στην κατεδάφιση του ελληνισμού προωθούμενος από «νέο-ταξικούς» σκοτεινούς κύκλους και ότι είστε υποστηρικτής του Φαλμεράυρερ. Πώς διαχειρίζεστε προσωπικά τις συνεχείς επιθέσεις; Έχουν κάμψει ποτέ τη διάθεσή σας να δημοσιεύσετε έργο σας;
Πρόκειται για ένα κράμα παραναγνώσεων και συνωμοσιολογίας. Δεν μπορώ να πω ότι με έχουν επηρεάσει αυτά. Αν οι επιθέσεις αυτές είχαν ένα αποτέλεσμα, ήταν στο να στραφώ σε μελέτες που θα εξηγούσαν το φαινόμενο του έθνους, όπως το βιβλίο «Πώς στοχάστηκαν το έθνος αυτοί που ήθελαν να αλλάξουν τον κόσμο» (εκδόσεις Πόλις 2005) και κυρίως το ερώτημα τι είναι Ιστορία, με τα βιβλία «Πώς το παρελθόν έγινε ιστορία» (εκδόσεις Πόλις 2007) και «Αποκάλυψη, Ουτοπία, Ιστορία. Οι μεταμορφώσεις της ιστορικής συνείδησης» (εκδόσεις Πόλις 2011). Τα  βιβλία αυτά κουβεντιάστηκαν, μπήκαν στις λίστες των best sellers, πραγματοποίησαν πολλές εκδόσεις και το τελευταίο έλαβε και το κρατικό βραβείο δοκιμίου. Τα πράγματα λοιπόν δεν είναι τόσο απαισιόδοξα όσο δείχνουν.