Υφυπουργός των πέντε ημερών στο κράτος οπερέτα Tου Στεφανου Κασιματη / (kassimatis@kathimerini.gr, 28/6/2012)

..............................................................

Υφυπουργός των πέντε ημερών στο κράτος οπερέτα

Tου Στεφανου Κασιματη / kassimatis@kathimerini.gr

Στην «οικογενειακή φωτογραφία» της νέας κυβέρνησης, επάνω στα σκαλοπάτια της Βουλής με φόντο το κτίριο, υπάρχει μία λεπτομέρεια, η οποία εκ των υστέρων αποδεικνύεται προφητική. Ενώ όλοι κοιτάζουν τον φακό του φωτογράφου, ένα μέλος της -στην άκρη δεξιά της τέταρτης σειράς από κάτω- έχει λίγο απομακρυνθεί από τους άλλους και μιλά με κάποιον στο κινητό του. Εχει στρέψει τη δεξιά πλευρά του προς τον φωτογράφο και, καθώς κρατά τη συσκευή κολλημένη στο αυτί, το χέρι του καλύπτει μεγάλο μέρος της κατατομής του, με αποτέλεσμα η φυσιογνωμία του να μην είναι αναγνωρίσιμη.

Υστερα από δεκαετίες, όταν η «Καθημερινή της Κυριακής» θα φιλοξενεί, στη σελίδα με τα ιστορικά, το θέμα «Η επιστροφή στη δραχμή» (που λέει ο λόγος...), είναι βέβαιο ότι ο συντάκτης που θα επιμελείται τη σελίδα είναι ζήτημα αν από όλους αυτούς που μόλις την περασμένη Πέμπτη στήθηκαν κορδωμένοι για να φωτογραφηθούν θα αναγνωρίζει τον Αντ. Σαμαρά ή τον Αβραμόπουλο. (Για αυτόν, δε, θα νομίζει ότι τον έλεγαν Λουδοβίκο ή Ραϋμόνδο...) Ομως η φιγούρα του κυβερνητικού αξιωματούχου εκεί στην άκρη, που θέτει σε δεύτερη μοίρα τη στιγμή της καταξίωσης ενώπιον του φωτογραφικού φακού της Ιστορίας (διότι τέτοιο ύφος έχουν οι περισσότεροι...), για να μιλήσει στο τηλέφωνο, είναι πιθανό να του προξενήσει το ενδιαφέρον. Είναι ο παραιτηθείς προχθές υφυπουργός των πέντε ημερών Γιώργος Βερνίκος.

Η κυβέρνηση επέλεξε τον εφοπλιστή Γ. Βερνίκο για τη θέση του υφυπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου επειδή ακριβώς είναι εφοπλιστής. Εκριναν δηλαδή -καλώς ή κακώς, σημασία δεν έχει- ότι η γνώση των θεμάτων που διαθέτει ο άνθρωπος τον καθιστούσε κατάλληλο για το υπουργείο. Από την πλευρά του, ως εφοπλιστής, ο Γ. Βερνίκος επέλεξε ως έδρα της εταιρείας του τις Νήσους Μάρσαλ, προδήλως για φορολογικούς λόγους. Η επιλογή του αυτή ήταν σύννομη, μολονότι του στερεί ενδεχομένως το φωτοστέφανο της ηθικής. Ηταν όμως η επιλογή ενός εφοπλιστή που ήταν μόνον εφοπλιστής, όχι ενός εφοπλιστή που ήταν και πολιτικός.

Λογικά, η πλευρά που είχε την υποχρέωση να γνωρίζει αν η επιχειρηματική δραστηριότητα του Γ. Βερνίκου ήταν συμβατή με την υπουργική ήταν της κυβέρνησης. Εκείνη τον προσκαλεί να αναλάβει και, άρα, είναι αρμόδια να κρίνει την καταλληλότητά του για τη θέση που του προσφέρει. Δεν είμαι ο Βαγγέλης ο Βενιζέλος για να γνωρίζω τη νομική πτυχή της περίπτωσης πέραν της επιφανείας, αλλά η κοινή λογική λέει ότι, όταν σε προσλαμβάνουν για μια δουλειά, ο εργοδότης ορίζει τις προϋποθέσεις και εξετάζει αν εσύ τις πληροίς. Δεν είναι ο υποψήφιος για τη θέση που θα ρωτήσει τον εργοδότη αν, λ.χ., τον ενοχλεί ότι έχει το πάθος για τη μελέτη της αναπαραγωγικής διαδικασίας των κολεόπτερων.

Κατά δεύτερο λόγο, τολμώ να φαντασθώ ότι, εφόσον ο Γ. Βερνίκος ήταν επιλογή του Βαγγέλη του Βενιζέλου, τουλάχιστον ένα μικρό μέρος της ευθύνης επιμερίζεται και στον τελευταίο, καθώς μάλιστα οι δυο τους υποτίθεται ότι συνδέονται με τους δεσμούς της φιλίας. Αραγε να του διέφυγε επειδή ο νόμος του 2010, στον οποίον προσέκρουσε η συμμετοχή Βερνίκου στην κυβέρνηση, ήταν του Χάρη του Καστανίδη, με τον οποίον η σχέση ήταν πάντα ανταγωνιστική; (Ανταγωνιστική, για να είμαι ακριβής, από τη πλευρά του Χάρη. Από εκείνη του Ευάγγελου ήταν συγκαταβατικής αδιαφορίας...)

Η προχειρότητα, την οποία αποκάλυψε η υπόθεση Βερνίκου, είχε τις συνέπειες μιας χειροβομβίδας που εκρήγνυται κατά λάθος: τα θραύσματα εκτοξεύονται προς πάσα κατεύθυνση κι όποιον πάρει ο Χάρος. Κατ’ αρχάς, πλήττεται -για μία ακόμη φορά, μέσα στην πρώτη εβδομάδα της κιόλας- η σοβαρότητα της κυβέρνησης. Υπάρχουν γεγονότα τα οποία μια κυβέρνηση δεν μπορεί εκ της φύσεως των δυνατοτήτων της να τα ορίζει – είναι αυτά που εννοούσε ο Μακμίλαν στον περίφημο αφορισμό του περί του τι είναι το σημαντικότερο στην πολιτική. Υπάρχουν όμως και τα άλλα, που όχι απλώς μπορεί να τα ορίζει, αλλά μόνον αυτή έχει τη δυνατότητα να το κάνει. Η καταλληλότητα ή μη των διοριζομένων στις τάξεις της είναι αυτής της κατηγορίας γεγονός. Πλήττεται, όμως, και ο ίδιος ο Γ. Βερνίκος, ο οποίος, ανεξαρτήτως του τι γνώμη έχει ο καθένας για το πρόσωπό του, γίνεται ο πρωταγωνιστής μιας φάρσας εις βάρος του. Υποψιάζομαι ότι η ευθιξία, στην οποία κάνει μνεία ο Γ. Βερνίκος στην επιστολή παραίτησης, μάλλον αναφέρεται σε αυτή τη διάσταση του θέματος. Θα κατάλαβε, ελπίζω, ότι στην πολιτική τα πρόσωπα είναι «προς χρήσιν» και η ευγένεια εξαντλείται στην επιφάνεια των τύπων.

Η σοβαρότερη πλευρά του θέματος αφορά, ωστόσο, το είδος του κράτους που έχουμε οικοδομήσει και το σύστημα των κανόνων που διέπει τη λειτουργία του. Επί σειρά ετών, η κομματοκρατία νομοθετεί εκ του προχείρου, με μόνο γνώμονα τις αντιδράσεις (κυρίως των ραδιοτηλεοπτικών μέσων) στην εκάστοτε επικαιρότητα. Σωρεύονται έτσι νόμοι, ρυθμίσεις και διατάγματα -ως επί το πλείστον απαγορεύσεις- σε ένα ανοικονόμητο χαοτικό σύνολο, το οποίο με την πολυπλοκότητά του αναιρεί σε τελευταία ανάλυση τη σημασία και τη χρησιμότητα των κανόνων. Ετσι φθάνουμε στο τραγελαφικό σημείο να μη γνωρίζουν οι υποτιθέμενοι ειδικοί ποιες είναι οι προϋποθέσεις του νόμου ώστε να διοριστεί ένας επιχειρηματίας σε θέση υφυπουργού. Το απέδειξε περίτρανα η υπόθεση Βερνίκου...