Πέμπτη 16 Φεβρουαρίου 2012

[Η Σκύλλα, η Χάρυβδη και η Κίρκη: κρίση και "ευκαιρίες"] του Κωνσταντίνου Τσουκαλά (εφημερίδα των εργαζομένων στην "Ελευθεροτυπία", 15/2/2012)

...............................................................

[Η Σκύλλα, η Χάρυβδη και η Κίρκη: κρίση και "ευκαιρίες"]

του Κωνσταντίνου Τσουκαλά


Έχοντας πολλούς πατέρες, η νίκη μπορεί να ενώνει και να συνεορτάζεται από όλους μαζί και από κοινού. Αντιθέτως, ως ορισμού "ορφανές", η ήττα, η κατολίσθηση και η κοινωνική απορρύθμιση τείνουν να χωρίζουν και να διαφοροποιούν. Πράγματι, μολονότι οι πόλεμοι και οι ακραίες φυσικές καταστροφές μπορεί να οδηγήσουν σε (πρόσκαιρες συνήθως) συλλογικότητες, οι αναμενόμενες και προαναγγελλόμενες κοινωνικές κατολισθήσεις δύσκολα συνεπιφέρουν ριζικές ανατροπές στις κατεστημένες νοοτροπίες. Στις ατομοκεντρικές κοινωνίες, η καθολική εμβέλεια της παραίνεσης του Γκιζό "πλουτίστε" δεν απέχει πολύ από την ανομολόγητη αλλά πανταχού παρούσα εντολή "ο σώζων εαυτόν σωθήτω". Εις πέισμα λοιπόν της κυρίαρχης ρητορείας, είναι βέβαιο πως δεν πρόκειται ούτε να αλλάξουμε ούτε να βουλιάξουμε όλοι μαζί και εν αγαστή συμπνοία μέσα στον κοινό μας "¨Τιτανικό". Μέσα στο χάος, ο καθένας καλείται να αναζητήσει τις δικές του τύχες και προοπτικές, να επινοήσει τις δικές του διεξόδους και να υλοποιήσει τις δικές του φαντασιώσεις. 
   Με αυτήν την έννοια, η τρέχουσα αποπνικτική συγκυρία συνιστά ουρανόπεμπτη "ευκαιρία" για τους ολίγους και αρίστους (είτε είναι ήδη κρατούντες είτε ελπίζουν να αναδειχθούν σε άξιους διαδόχους τους) προκειμένου να μετάσχουν υπό τους ευνοϊκότερους δυνατούς όρους στην προοιωνιζόμενη ραγδαία ανακατανομή ισχύος, πόρων, θέσεων, προοπτιοκών και συμφερόντων. Τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τους "κλητούς", μια σκακιέρα που κλυδωνίζεται συθέμελα από την κρίση οδηγεί στην αποδιοργάνωση όλων των εξουσιαστικών στεγανών. Στο εξής, λοιπόν, όλα εμφανίζονται ανοικτά, δυνατά και προσπελάσιμα. Βέβαια, οι φτωχοί και οι καταφρονεμένοι δεν είναι σε θέση να συμμετάσχουν στο πανηγύρι της ανακατανομής των ευκαιριών. Αυτό όμως δεν έχει την παραμικρή σημασία. Γι' αυτούς, πρφανώς, ισχύει απαρασάλευτα το "τι είχαν, τι έχασαν". Ανεξάρτητα λοιπόν από το τι άλλο μέλλεται να υποστούν, οφείλουν σε κάθε περίπτωση να βαυκαλίζονται για την αναγκαιότητα και ωφελιμότητα όλων των νοητών ανατροπών.
   Δεν είναι λοιπόν τυχαίο το γεγονός ότι στις μέρες μας φαίνεται να φυτρώνουν σα μανιτάρια μια σειρά πρωτόφαντων καινοτόμων ιδεών, αυτοσχέδιων πολιτικών κινήσεων, απρόσμενων ηγετικών φιλοδοξιών, αναπάντεχων ιδεολογικών κρυσταλλώσεων, πρωτόγνωρων κατά φύσιν ή παρά φύσιν συμμαχιών και επινοητικών σωτηριολογικών σχεδιασμών. Στον ανοικτό κόσμο των συνεχών ανακατατάξεων προοπτικών και ευκαιριών όλα εμφανίζονται δυνατά και ευπρόσδεκτα. Ας είμαστε λοιπόν ρεαλιστές. Για ολοένα και περισσότερους, η συνεχιζόμενη εθνική μας Οδύσσεια δεν αναγιγνώσκεται τόσο ως ανυπόφορη επιλογή ανάμεσα στη Σκύλλα και τη Χάρυβδη. Οι σύγχρονοι ορθολογικοί ήρωες επικεντρώνουν τη δράση τους σε άλλα κεφάλαια της περιπλάνησης. Επιλέγουν να απολαμβάνουν ακίνδυνα τα τραγούδια των Σειρήνων, να καταβροχθίζουν ατιμώρητα τα ιερά βόδια των Θεών, να προσφέρουν αδίστακτα τους συντρόφους τους βορά στους Λαιστρυγόνες και τους Κύκλωπες και να αξιοποιούν στο έπακρο όσες νέες "ευκαιρίες" απολαύσεων θα τους προσφέρει η Κίρκη.   

Δεν υπάρχουν σχόλια: