Σχόλιο σε δύο άρθρα για τον Λεωνίδα Κύρκο που απογοητεύουν και εξοργίζουν

............................................................

 

Η αγνοημένη προειδοποίηση

Του Γιάννη Βούλγαρη 

Δημοσιεύθηκε στα "ΝΕΑ", 3 Σεπτεμβρίου 2011

"...Ο Λεωνίδας Κύρκος χαράχτηκε από τη διπλή αυτή εμπειρία: της πίστης στην ενεργητικότητα των μαζών και ταυτόχρονα της ευθύνης της ηγεσίας να διοχετεύσει την ενεργητικότητα στη σωστή κοίτη. Στο μέτρο αυτό πολέμησε την απλουστευτική αριστερή αντίληψη που ήθελε κάθε κρίση «να ατσαλώνει την επαναστατική διάθεση», προειδοποίησε ότι οι κρίσεις συχνά παράγουν απλώς καταστροφές και γι' αυτό χρειάζονται πολιτικές πρωτοβουλίες που να αποτρέπουν τα διαφαινόμενα αδιέξοδα. Από την άλλη, είδε με ανησυχία τη λαϊκιστική τροπή που έπαιρνε το ιστορικό-κοινωνικό κύμα αλλαγής στη δεκαετία του '80, γεγονός που δεν τον απέτρεπε να υποστηρίζει τον στρατηγικό χαρακτήρα που είχε ο διάλογος με το ΠΑΣΟΚ. Υπομνήσεις χρήσιμες σήμερα καθώς το πολιτικό σύστημα συνεχίζει να συμπεριφέρεται ερήμην του επερχόμενου κινδύνου χρεοκοπίας της χώρας, και οι κοινωνικές διαμαρτυρίες παίρνουν όλο και συχνότερα τη μορφή άναρθρων εκρήξεων...

...Η παιδαγωγική λειτουργία της Πολιτικής άρχιζε από την ίδια τη γλώσσα. Οχι από τη ρητορεία ή την καλλιέπεια, αλλά από το ήθος που η ενότητα ομιλητή - λόγου κοινωνεί. Η ξύλινη γλώσσα είναι εξ αρχής παράγοντας συντήρησης, απολίθωσης ή διαφθοράς των κοινωνικών σχέσεων. Ο πλούσιος και καλλιεργημένος λόγος του Λεωνίδα Κύρκου αναβάθμιζε το ακροατήριό του, παράγοντας ήθος...

...Αυτή η αντίληψη πολιτικής μειοψήφησε και περιθωριοποιήθηκε με αυξανόμενο ρυθμό από τη λαϊκιστική - δημαγωγική πρακτική κατά τη μεταπολιτευτική περίοδο. Ολες οι σύγχρονες δημοκρατίες δοκιμάζονται από τη μικροπολιτική, τη δημαγωγία και τον πολιτικό κυνισμό, ιδίως μετά την έλευση της τηλεόρασης, αλλά οι δόσεις διαφέρουν. Στην Ελλάδα της Μεταπολίτευσης η δόση μάς έπεσε μεγάλη. Επικράτησε έτσι μια «διπλή γλώσσα» στην οποία προσαρμόστηκαν αμοιβαία οι πολιτικοί και η κοινωνία. Με κοινή συναίνεση, οι λέξεις και τα λόγια άλλαξαν βαθμιαία σημασία. Το δημαγωγικό - λαϊκιστικό ύφος παγιώθηκε σε μια γενικευμένη πολιτικοσυντεχνιακή παντομίμα προκατασκευασμένου και προκαθορισμένου δημόσιου λόγου. Εγινε το «εποικοδόμημα» ενός «συστήματος» εγγενώς ελλειμματικού και υπερχρεωμένου που είχε σαν μόνο φρένο την ικανότητα και την υπευθυνότητα της κεντρικής πρωθυπουργικής εξουσίας. Οταν αυτή έλειψε η χώρα πήρε τον δρόμο της χρεοκοπίας.

...............................................................................

Πρότυπο ζωής

Της Αννας Διαμαντοπούλου

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ στα "ΝΕΑ", Σάββατο 03 Σεπτεμβρίου 2011

Ο Λεωνίδας Κύρκος θα μπορούσε να χαρακτηριστεί πρότυπο πολιτικού. Ασκητής και λιτός στον προσωπικό του βίο, ηθικά ακέραιος σε όλη του τη ζωή, με αξιομνημόνευτη αγωνιστική διαδρομή, με βαθιά πολιτική παιδεία και κουλτούρα, ανοιχτός σε όλα τα σύγχρονα ρεύματα.

Διέτρεξε όλο τον προηγούμενο αιώνα, συνδέοντας το όνομά του με την ανανέωση του αριστερού κινήματος, την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας, εισάγοντας στην πολιτική ζωή του τόπου την κουλτούρα διαλόγου και τον πολιτικό πολιτισμό. Μόνο τυχαία δεν είναι η καθολική αναγνώριση στο πρόσωπό του από φίλους και αντιπάλους. Και βεβαίως μόνο αυτονόητα δεν ήταν για δεκαετίες στη χώρα μας τα παραπάνω.

Ο Κύρκος, εκτός από οραματιστής πολιτικός, ήταν και βαθύτατα ρεαλιστής. Υποστήριζε έως το τέλος της ζωής του ότι μόνο μέσα από τις προοδευτικές συνεργασίες και συγκλίσεις των δυνάμεων της προόδου και της Κεντροαριστεράς μπορεί η ζωή του λαού και της κοινωνίας να γίνει καλύτερη. Υποστήριζε σταθερά και με πάθος την ανάγκη υπέρβασης των διαχωριστικών γραμμών που χώριζαν τη δημοκρατική παράταξη με την Αριστερά, καταθέτοντας πειστικά επιχειρήματα υπέρ της συνεργασίας των δύο χώρων. Ο Λ. Κύρκος ήταν από τα λίγα πολιτικά πρόσωπα που δεν ξόρκιζαν τις λέξεις «συμβιβασμός» και «συνεννόηση». Δεν τις φοβόταν, αντιθέτως τις επιδίωκε.

Σε μια χώρα στην οποία πολλοί θα διεκδικούσαν τον τίτλο του εκπροσώπου του λαϊκισμού, ο Λεωνίδας Κύρκος υπήρξε ο πλέον αυθεντικός «αντιλαϊκιστής». Μολονότι μοναδικός ρήτορας, απεχθανόταν τη ρητορική πλειοδοσία και τον λαϊκισμό. Διεκδικούσε κάθε άποψη και κάθε πρόταση να είναι τεκμηριωμένη και ολοκληρωμένη, για να μπορεί να εφαρμοστεί στην πράξη. Η στάση του την περίοδο της έκρηξης της αντιπαράθεσης για την ονομασία της FYROM αποτέλεσε παράδειγμα ώριμου πολιτικού, συμβάλλοντας καθοριστικά στη διαμόρφωση του «Μετώπου Λογικής». Ηταν, επίσης, χαρακτηριστική η αντίδρασή του και η απέχθειά του απέναντι σε κάθε φαινόμενο βίας και «ανυπακοής», όπως φάνηκε από τις τελευταίες παρεμβάσεις για τα γεγονότα του Δεκεμβρίου και τις επιθέσεις κατά πολιτικών προσώπων.

Η Αννα Διαμαντοπούλου είναι υπουργός Παιδείας και Διά Βίου Μάθησης.

..............................................................................

   Γράφτηκαν πολλά για τον Λεωνίδα Κύρκο και θα συνεχίσουν να γράφονται. Δεν είναι η "πετυχημένη" πολιτική του διαδρομή - πόσο "πετυχημένη" μπορεί να θεωρηθεί μια διαδρομή ενός πολιτικού φορέα που πάντα ήταν μεταξύ φθοράς  και αφθαρσίας στο εκβιαστικά απλοϊκό σκηνικό της Μεταπολίτευσης; - αλλά το προσωπικό του πολιτικό ενεργειακό δυναμικό που κινητοποιεί όλα αυτά τα γραφτά. Οπότε καλώς γράφτηκαν, γράφονται και θα γραφτούν γι' αυτόν τον ξεχωριστό (ο όρος χωρίς καμιά αξιολογική σημασία) πολιτικό της Αριστεράς. 

 Το τρίτο ενικό της συσκότισης

"...τη λαϊκιστική τροπή που έπαιρνε το ιστορικό-κοινωνικό κύμα αλλαγής στη δεκαετία του '80...", "...Αυτή η αντίληψη πολιτικής μειοψήφησε και περιθωριοποιήθηκε με αυξανόμενο ρυθμό από τη λαϊκιστική - δημαγωγική πρακτική...", "...Επικράτησε έτσι μια "διπλή" γλώσσα...", "...Το δημαγωγικό - λαϊκιστικό ύφος παγιώθηκε..." 

Είναι ενδεικτικά δείγματα της χρήσης του γ' ενικού προσώπου κυρίως στην παθητική φωνή που βρίθει στο άρθρο του κ. Βούλγαρη, όπου το υποκείμενο ("το ιστορικο-κοινωνικό κύμα αλλαγής", "αυτή η αντίληψη πολιτικής", "το δημαγωγικό - λαϊκιστικό ύφος") υπέφερε σαν αδύναμος ασθενής ή λειτούργησε σαν εκ θεού ενεργούμενο. Χωρίς να έχουν υπάρξει ιστορικά υποκείμενα (πολιτικοί σχηματισμοί και πρόσωπα σε συγκεκριμένες συγκυρίες) που και δεσμεύσεις είχαν αναλάβει να υπηρετήσουν, που και σκοπιμότητες και ιδιοτέλειες είχαν, και εξυπηρέτησαν αλλότρια συμφέροντα, που και μέσα σε όρια ιστορικά (διεθνή και ελληνικά) ήταν υποχρεωμένα να κινηθούν. Μήπως θα ήταν πιο ακριβής ο κ. Βούλγαρης αν άλλαζε την παθητική φωνή σε ενεργητική όπως "το δημαγωγικό - λαϊκιστικό ύφος το παγίωσαν οι ..."; Η αναζήτηση των υποκειμένων στις καινούργιες φράσεις που θα προέκυπταν ας επαφιόταν στη διακριτική του ευχέρεια ή στον "πατριωτισμό" του, επιστημονικό ή άλλο. Πάντως τα όποια "ευρήματα" μάλλον στην απογοήτευση θα οδηγούσαν τον κ. Βούλγαρη, στην ίδια απογοήτευση που ένιωσε και ο Κύρκος από τις τελευταίες του επαφές τον Γιωργάκη (βλ. "Αίγλη" του Ζαππείου και τελευταία του συνέντευξη στον Στ. Θεοδωράκη - "ΤΑ ΝΕΑ" - 3,4/9/2011). Την ίδια που ένιωσε και με τους προηγούμενους ηγέτες της δυναστείας Παπανδρέου και τα πρωτοπαλλήκαρά τους στην μακρόχρονη παρουσία τους σ' αυτήν τη κωλοχώρα.

Όταν η αναγνώριση γίνεται σπέκουλα

   Κι αν το άρθρο του κ. Βούλγαρη με απογοητεύει με την εμμονή σε ένα αποτυχημένο στην πράξη πολιτικό σχέδιο συμμαχιών, το άρθρο της κ. Διαμαντοπούλου είναι εξοργιστικό. Γιατί συνεχίζει, εν πλήρει συνειδήσει, τη λεηλασία ενός πολιτικού χώρου, της Αριστεράς - των οραμάτων της, των αγώνων της, του τρόπου ζωής της, των καημών της, με τα οποία ποτέ δεν είχε σχέση και που υποκρίνεται ότι τα ασπάζεται είτε για να κερδοσκοπήσει (εκλογές '81, '85 και μετά) είτε για να διασωθεί (τώρα που καταρρέει μαζί με τη χώρα) - ακόμη και μετά θάνατον ενός βασικού εκπροσώπου της.Την είδαμε κ. Διαμαντοπούλου την ασκητική σας ζωή, και την δική σας και του ασυγχώρητου αρχηγού σας, την ηθική ακεραιότητα της βίλας στην Εκάλη και της ζαχαρομπουμπούς ερωμένης, τη δική σας κουλτούρα διαλόγου που κάνετε διάλογο με όσους και όταν συμφωνούν μαζί σας και υπηρετούν τα σχέδιά σας, την αντιδημοφιλή σας ρητορεία του "στις 18 σοσιαλισμός", του "Τσοβόλα, δώστα όλα!" και του "Λεφτά υπάρχουν" τη δική σας συμβολή στο "Μέτωπο Λογικής" με το "Μακεδονικό ζήτημα" με τα εμπάργκο σας ή τα πατριδοκαπηλικά σας παραληρήματα του "Βυθίσατε το Χόρα" ή τα ρεζιλίκια με τα Ίμια και τον Οτσαλάν.  Δεν σας είδαμε ποτέ να διαφοροποιηθείτε προς την κατεύθυνση που τώρα τρέχετε με αγωνία για να μην γκρεμιστείτε και σεις με το έδαφος που γκρεμίζεται κάτω από τα πόδια τα δικά σας, και κάτω από τα δικά μας δυστυχώς. Αλλά, έστω και τώρα, λίγο πριν το τέλος, μπορείτε εσείς οι "πάντοτε απόντες" να κρατήσετε την αξιοπρέπεια να ζητήσετε συγγνώμη από κείνον που ήταν πάντα παρών, έστω με λάθη ολέθρια που στοίχισαν μεν σε πολλούς, αλλά κυρίως πρώτα σε εκείνον; Και κάτι ακόμα για την Αριστερά, (την εκτός ΚΚΕ, γιατί αυτοί του ΚΚΕ είναι αμετανόητα ασυγκίνητοι και φανατικοί), του ΣΥΡΙΖΑ και της Δημοκρατικής Αριστεράς: Κανείς σας κ. Κουβέληστη Βουλή,δεν μπορούσε να πει στην Διαμαντοπούλου, στη θρασύτατη απάντησή της για τα σχολικά βιβλία,  να βγάλει το σκασμό μπροστά στο πένθος σας; Ούτε λέξη για την καπηλεία και τη λεηλασία που συνεχίζεται; Κι εσείς κ. Τσίπρα, για τα δακρυγόνα του Ιουνίου θα έπρεπε να αισθάνεται ντροπή η Διαμαντοπούλου ή γιατί τώρα μετά το θάνατό του χρησιμοποιεί ιδιοτελώς και ανερυθρίαστα τις πολιτικές του θέσεις που ποτέ δεν υιοθέτησε το κόμμα της, για να μην πω ότι τις χλεύασε;