Τρίτη 27 Ιουλίου 2010

Καρυωτάκη συνέχεια: Από τα τελευταία κείμενα...



                ΚΑΘΑΡΣΙΣ

   Βέβαια. Έπρεπε να σκύψω μπροστά στον ένα και, χαϊδεύοντας ηδονικά το μαύρο σεβιότ* - παφ, παφ, παφ, παφ -, "έχετε λίγη σκόνη" να ειπώ "κύριε Άλφα".
   Ύστερα έπρεπε να περιμένω στη γωνία, κι όταν αντίκριζα την κοιλιά του άλλου, αφού θα είχα επί τόσα χρόνια παρακολουθήσει τα αισθήματα και το σφυγμό της, να σκύψω άλλη μια φορά και να ψιθυρίσω εμπιστευτικά: "Αχ, αυτός ο Άλφα, κύριε Βήτα..."
   Έπρεπε, πίσω από τα γυαλιά του Γάμμα, να καραδοκώ την ιλαρή ματιά του. Αν μου την εχάριζε, να ξεδιπλώσω το καλύτερο χαμόγελό μου και να τη δεχτώ όπως σε μανδύα ιππότου ένα βασιλικό βρέφος. Αν όμως αργούσε, να σκύψω για τρίτη φορά γεμάτος συντριβή και ν' αρθρώσω: "Δούλος σας, κύριέ μου".
   Αλλά πρώτα-πρώτα έπρεπε να μείνω στη σπείρα του Δέλτα. Εκεί η ληστεία γινόταν υπό λαμπρούς, διεθνείς οιωνούς μέσα σε πολυτελή γραφεία. Στην αρχή, δε θα υπήρχα. Κρυμμένος πίσω από τον κοντόπαχο τμηματάρχη μου, θα οσφραινόμουν. Θα είχα τρόπους λεπτούς αέρινους. Θα εμάθαινα τη συνθηματική τους γλώσσα. Η ψαύσις του αριστερού μέρους της χωρίστρας θα εσήμαινε: "πεντακόσιες χιλιάδες". Ένα επίμονο τίναγμα της στάχτης του πούρου θα έλεγε "σύμφωνος". Θα εκέρδιζα την εμπιστοσύνη όλων. Και, μια μέρα ακουμπώντα ς στο κρύσταλλο του τραπεζιού μου, θα έγραφα εγώ την απάντηση: "Ο αυτόνομος οργανισμός μας κύριε Εισαγγελεύ..."
   Έπρεπε να σκύψω, να σκύψω, να σκύψω. Τόσο που η μύτη μου να ενωθεί με τη φτέρνα μου. Έτσι βολικά κουλουριασμένος, να κυλώ και να φθάσω.
   Κανάγιες!** 
   Το ψωμί της εξορίας με τρέφει. Κουρούνες χτυπούν τα τζάμια της κάμαράς μου. Και σε βασανισμένα στήθη χωρικών βλέπω να δυναμώνει η πνοή που θα σας σαρώσει.
   Σήμερα επήρα τα κλειδιά κι ανέβηκα στο ενετικό φρούριο. Επέρασα τρεις πόρτες, τρία πανύψηλα, κιτρινωπά τείχη, με ριγμένες επάλξεις. Όταν βρέθηκα μέσα στον εσωτερικό τρίτο κύκλο, έχασα τα ίχνη σας. Κοιτάζοντας  από τις πολεμίστρες, χαμηλά τη θάλασσα, την πεδιάδα, τα βουνά, ένιωθα τον εαυτό μου ασφαλή. Εμπήκα σ' ερειπωμένους στρατώνες, σε κρύπτες όπου είχαν φυτρώσει συκιές και ροδιές. Εφώναζα στην ερημία. Επερπάτησα ολόκληρες ώρες σπάζοντας μεγάλα, ξερά χόρτα. Αγκάθια κι αέρας δυνατός κολλούσαν στα ρούχα μου. Με ήβρε η νύχτα...

*σεβιότ: μάλλινο σκοτσέζικο ύφασμα
**κανάγιας: πρόστυχος άνθρωπος, απατεώνας


                ΤΟ ΕΓΚΩΜΙΟ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΗΣ  Ι

   Η θάλασσα είναι η μόνη μου αγάπη. Γιατί έχει την όψη του ιδανικού. Και τ' όνομά της είναι ένα θαυμαστικό.  
   Δε θυμάμαι το πρώτο αντίκρυσμά της. Χωρίς άλλο θα κατέβαινα από μια κορφή, φέρνοντας αγκαλιές λουλούδια. Παιδί ακόμα, εσκεπτόμουν το ρυθμό του φλοίσβου της. Ξαπλωμένος στην αμμουδιά, εταξίδευα με τα καράβια που περνούσαν. Ένας κόσμος γεννιόταν γύρω μου. Οι αύρες μου άγγιζαν τα μαλλιά. Άστραφτε η μέρα στο πρόσωπό μου και στα χαλίκια. Όλα μου ήταν ευπρόσδεκτα: ο ήλιος, τα λευκά σύννεφα, η μακρινή βοή της.
   Αλλά η θάλασσα, επειδή ήξερε, είχε αρχίσει το τραγούδι της, το τραγούδι της που δεσμεύει και παρηγορεί.
   Είδα πολλά λιμάνια. Στοιβαγμένες πράσινες βάρκες επήγαιναν δώθε-κείθε σαν εύθυμοι μικροί μαθητές. Κουρασμένα πλοία, με ονόματα περίεργα, εξωτικά, ύψωναν κάθε πρωί τη σκιά τους. Άνθρωποι σκεφτικοί, ώριμοι από την άλμη, ανέβαιναν σταθερά τις απότομες, κρεμαστές σκάλες. Άγρια περιστέρια ζυγίζονταν στις κεραίες.
   Ύστερα ενύχτωσε. Μια κόκκινη γραμμή στον ορίζοντα, μόλις έβρισκε απάντηση στις ράχες των μεγάλων, αργών κυμάτων. Εσάλευαν σαν από κάποια μυστική, εσωτερική αιτία, και άπλωναν πλησιάζοντας, για να σπάσουν απαλά, βουβά. Όλα τ' άλλα - ο ουρανός, τα βουνά αντίκρυ, το ανοιχτό πέλαγος - ένα τεράστιο μαύρο παραπέτασμα.

                ΙΙ

   Έζησε κανείς θλιβερά πράγματα. (Σπίτια μαύρα, κλειστά. Αναιμικά, εξόριστα δέντρα του δρόμου. Η "μαντάμα"* μετράει απογοητευμένη τις μάρκες της. Στην πλατεία οι λούστροι, κουρασμένοι να κάθονται, σηκώνονται και παίζουν μεταξύ τους. Ο νέος νομάρχης με μονόκλ, επροσφώνησε τους υπαλλήλους. Δίπλα εξύπνησαν για να πάρουν το τρένο. Ποτά ανδρών 10 δρ., ποτά γυναικών 32,50). Στον άνεμο ανοίγει ένα παράθυρο, κι έρχεται μπροστά μας. Όλα ξεχνιούνται. Είναι εκεί, άσπιλη, απέραντη, αιωνία. Με το πλατύ της γέλιο σκεπάζει την ασχήμια μας. Με τη βαθύτητά της μυκτηρίζει. Η ψυχή του εμπόρου πεθαμένη και περπατεί. Η ψυχή της κοσμικής κυρίας φορεί τα πατίνια της. Η ψυχή του ανθρώπου λούζεται στην αγνότητα της θαλάσσης. Βρίσκει η νοσταλγία μας διέξοδο και ο πόνος μας την έκφρασή του.

*"μαντάμα": ιδιοκτήτρια ή η διευθύντρια πορνείου

Από τα "Ποιήματα και πεζά" του Κ.Γ.Καρυωτάκη
Επιμέλεια Γ.Π.Σαββίδης - Νέα Ελληνική Βιβλιοθήκη
(Εκδόσεις Ερμής Ε' ανατύπωση 1980)






                                 [ΟΤΑΝ ΚΑΤΕΒΟΥΜΕ...] 
                             (Μουσική: Μαρία Βουμβάκη)


                Όταν κατέβουμε τη σκάλα, τι θα πούμε
                στους ίσκιους που θα μας υποδεχτούνε,
                αυστηροί γνώριμοι, αόριστοι φίλοι,
                μ' ένα χαμόγελο στ' ανύπαρκτά τους χείλη;


                Τουλάχιστον δωπέρα είμαστε μόνοι,
                περνάει η μέρα μας, η άλλη ξημερώνει,
                και μές στα μάτια μας διατηρούμε ακόμα
                κάτι που δίνει στα πράγματα χρώμα.


                Αλλά εκεί κάτου τι να πούμε, πού να πάμε;
                Αναγκαστικά ένας τον άλλο θα κοιτάμε,
                με κομμένα τα χέρια στους αγκώνες,
                ασάλευτοι σαν πρόσωπα σε εικόνες.


                Αν έρθει κανείς την πλάκα μας να χτυπήσει,
                θα φαντάζεται πως έχουμε ζήσει.
                Αν πάρει ένα τριαντάφυλλο ή αφήσει χάμου,
                το τριαντάφυλλο θα 'ναι της άμμου.
   
                Κι αν ποτέ στα νύχια μας ανασηκωθούμε,
                τις βίλες του Posilipo* θα ιδούμε,
                Κύριε, Κύριε, και το τερραίν του Παραδείσου
                όπου θα παίζουν cricket οι οπαδοί σου.


*Posilipo: ένα από τα πιο φημισμένα προάστια  της Νάπολης - Το Παυσίλυπον - που είχε πάρει την ονομασία του από την πολυτελέστερη ρωμαϊκή βίλα που υπήρχε εκεί.

Δεν υπάρχουν σχόλια: